شرایط و مبلغ خرید حبس تعزیری و زندان چگونه است؟

به طور کلی مجازات حبس به دو صورت تعزیری و حدی در قانون مجازات اسلامی تعریف شده است. هر کدام از این مجازات ها دارای احکام مخصوص به خود می باشند. از مهم ترین تفاوت های حبس تعزیری و حدی این است که در حبس تعزیری امکان خرید حبس به جای رفتن به زندان وجود دارد. در حالی که در حبس حدی چنین امکانی برای فرد متهم وجود نخواهد داشت. معمولا افراد ترجیح می دهند به جای رفتن به زندان اقدام به خرید حبس خود نمایند. در این مطلب در مورد شرایط و مبلغ خرید حبس تعزیری صحبت خواهیم کرد با ما همراه باشید.

آیا امکان خرید حبس وجود دارد؟

در قانون مجازات اسلامی مجازات ها به ۴ دسته کلی زیر تقسیم شده اند:

• حد
• قصاص
• دیه
• تعزیر

همانطور که اشاره شد یکی از مجازات های تعیین شده در قانون مجازات اسلامی، مجازات های تعزیری است. مشخصه اصلی این مجازات ها این است که نوع و میزان مجازات های تعزیری در شرع مشخص نشده است و توسط قانون مجازات اسلامی تعیین می شود. یکی از مجازات های تعزیری حبس تعزیری است. یکی از دغدغه های افرادی که به حبس محکوم شده اند و خانواده های آن ها این است که آیا می توان مجازات حبس را خرید؟

اصطلاح خرید حبس چیزی است که در میان مردم رایج شده است و از لحاظ حقوقی صحیح نمی باشد. از لحاظ حقوقی در حبس تعزیری تنها می توان تبدیل حبس را انجام داد. توجه داشته باشید که قاضی نمی تواند در مجازات های حدی از جمله حبس حدی هیچ گونه تخفیف یا تبدیلی انجام دهد و این نوع مجازات ها باید به صورت کامل اجرا شوند.

مجازات های جایگزین حبس

شرایط و نحوه خرید حبس تعزیری در فصل نهم قانون مجازات اسلامی، با عنوان “مجازات های جایگزین حبس” و در ماده ۶۴ و ماده های بعد از آن عنوان شده است. طبق مواد فوق در موارد زیر می توان مجازات حبس را خریداری نمود:

• در جرایم عمدی اگر حداکثر مجازات جرم صورت گرفته، ۳ ماه زندان باشد، مجازات های جایگزین حبس مانند جزای نقدی به صورت اجباری اجرا می شوند.
• در جرایم عمدی در صورتی که مجازات قانونی جرم صورت گرفته، ۹۱ روز تا ۶ ماه زندان تعزیری تعیین شده باشد، به صورت اجباری حکم به مجازات های جایگزین مانند خرید حبس داده می شود.
• در جرایم عمدی در صورتی که حداکثر مجازات قانونی تعیین شده برای جرم، بیشتر از ۶ ماه تا یک سال زندان باشد، مجازات های جایگزین حبس، مانند جزای نقدی می توانند با اختیار قاضی اجرا شوند.
• در تمام جرایم غیر عمد، به صورت اجباری حکم به مجازات های جایگزین حبس مانند جزای نقدی داده می شود. مگر شرایط خاصی وجود داشته باشد که در قسمت بعد به آن اشاره خواهیم کرد.

توجه داشته باشید که قاضی می تواند در مورد مجازات حبس تعزیری یکی از احکام زیر را صادر نماید:

• دوره مراقبت
• خدمات عمومی رایگان
• جزای نقدی
• جزای نقدی روزانه
• محرومیت از حقوق اجتماعی

شرایط خرید حبس

خرید مجازات حبس نیازمند وجود شرایط ویژه ای است که بدون وجود این شرایط، نمی توان مجازات زندان را به جزای نقدی تبدیل نمود.

شرایط عمومی خرید حبس تعزیری

براساس ماده۶۴ قانون مجازات اسلامی، برای تبدیل حبس تعزیری باید دو شرط کلی زیر وجود داشته باشد:

• گذشت شاکی

 برای خرید حبس تعزیری لازم است، فرد شاکی رضایت خود را به دادگاه یا دادسرای رسیدگی به جرم اعلام نماید. در غیر اینصورت امکان خریدن حبس تعزیری وجود نخواهد داشت.

• وجود یکی از جهات تخفیف

برای خرید حبس تعزیری لازم است یکی از جهات تخفیف زیر در پرونده متهم وجود داشته باشد:

• همکاری متهم برای شناسایی بقیه افرادی که در جرم دخیل بوده اند.
• انجام دادن جرم در شرایط خاصي مانند انگیزه شرافتمندانه
• اقرار نمودن متهم به انجام جرم
• پشیمانی متهم
• حسن سابقه متهم
• شرایط خاص متهم مانند بیماری
• تلاش نمودن متهم برای کاهش آثار جرم
• خفیف بودن زیان ناشی از جرم
• مداخله ضعیف فرد متهم در جرم

شرایط اختصاصی خرید حبس تعزیری

شرایط اختصاصی خرید حبس تعزیری مطابق قانون مجازات اسلامی، شامل موارد زیر است:

• در جرایم عمدی که مجازات آن ها حداکثر ۳ ماه حبس تعزیری می باشد، خرید حبس دارای شرایط خاصی نمی باشد.
• در جرایم عمدی که حداکثر مجازات آن ها ۹۱ روز تا ۶ ماه حبس است، می توان از مجازات های جایگزین زندان مانند جزای نقدی استفاده نمود. مگر اینکه مجرم در سابقه خود یک جرم عمدی دیگری را مرتکب شده باشد. همچنین فرد مجرم دارای سابقه محکومیت کیفری زیر باشد و از اجرای مجازات های قبلی وی ۵ سال نگذشته باشد:

• در صورتی که فرد مجرم دارای سابقه محکومیت قطعی به زندان تا ۶ ماه یا محکوم به پرداخت جزای نقدی بیش از یک میلیون تومان یا شلاق تعزیری شده باشد.
• در صورتی که فرد مجرم دارای سابقه محکومیت قطعی به زندان بیش از ۶ ماه یا محکوم به مجازات حدی یا قصاص و یا پرداخت نمودن بیشتر از یک پنجم دیه شده باشد.
• در جرایم عمدی که حداکثر مجازات جرم صورت گرفته، بیشتر از ۶ ماه تا یک سال زندان تعزیری است، تنها زمانی می توان مجازات حبس را خرید که شرایط گفته شده در مورد قبل وجود نداشته باشد.

• در جرایم غیر عمدی، تبدیل زندان تعزیری به مجازات های جایگزین در نظر گرفته شده در قانون مجازات اسلامی مانند جزای نقدی اجباری می باشد. مگر در شرایطی که مجازات قانونی جرم، بیش از ۲ سال زندان تعیین شده باشد. در این مواقع قاضی می تواند حکم به جزای نقدی یا مجازات های جایگزین دیگر را به جای مجازات حبس صادر نماید.

همچنین براساس ماده ۷۲ قانون مجازات اسلامی اگر فرد متهم، جرائم عمدی زیادی را مرتکب شده باشد به طوری که مجازات حداقل یکی از این جرایم بیش از ۶ ماه زندان باشد، خرید حبس تعزیری برای چنین فردی امکان پذیر نخواهد بود.

نحوه خرید حبس تعزیری

برای خرید حبس تعزیری، متهم ابتدا باید برای گرفتن رضایت شاکی اقدام نماید. سپس در صورتی که یکی از جهات تخفیف مجازات در پرونده متهم وجود داشته باشد، متهم می تواند با دادن یک لایحه به قاضی پرونده و با اثبات نمودن وجود یکی از جهات تخفیف مجازات، درخواست خرید مجازات حبس را ثبت نماید.

همچنین، مطابق ماده ۷۷ قانون مجازات اسلامی، قاضی اجرای احکام نیز می تواند در مرحله اجرای حکم حبس با توجه به شرایط متهم، تقاضای خرید حبس را از دادگاه صادرکننده رای داشته باشد. برای مشاوره حقوقی در این زمینه با وکیل کیفری گروه وکلای پاسارگاد در ارتباط باشید.

هزینه خرید حبس تعزیری

براساس ماده ۸۵ و ۸۶ قانون مجازات اسلامی، خرید حبس به دو صورت زیر امکان پذیر است:

• جزای نقدی روزانه
• جزای نقدی یک جا

میزان جزای نقدی روزانه به مقدار یک هشتم تا یک چهارم درآمد روزانه متهم می باشد که لازم است به تعداد روزهایی که در حکم تعیین شده است، پرداخت شود.

بنابراین، هزینه خرید ۶ ماه حبس تعزیری، بین ۹ تا ۱۸ میلیون ریال می باشد و اگر قاضی حکم بر پرداخت نمودن جزای نقدی به صورت روزانه بدهد، فرد متهم باید به مدت ۱۸۰ تا ۳۶۰ روز به میزان یک هشتم تا یک چهارم از درآمدی که در روز کسب می کند را به دولت پرداخت نماید.