توهین کردن یکی از جرایمی است که متاسفانه بخش عمده‌ای از جرائم کیفری مطروحه در دادگاه‌ها را تشکیل می‌دهد. دین مبین اسلام و نیز سایر ادیان الهی انسان‌ها را از توهین و هتک حیثیت افراد برحذر داشته‌اند و قانون مجازات کشور ما که متاثر از فقه و دین اسلام است، برای جرم توهین مجازات‌هایی را درنظر گرفته است. برخی از افراد گاها به دلیل عدم کنترل خشم و نیز عدم آگاهی از قانون، کلماتی را وهن آمیزی را نسبت به سایر افراد بیان می‌کنند، که در صورت شکایت فرد مقابل باید پاسخگوی عمل زشت خود باشند.
توهین کردن در لغت به معنای خوار و خفیف کردن فردی یا چیزی می‌باشد. در علم حقوق، توهین به معنای نسبت دادن هر صفت یا امر وهن آور به فردی خواه دروغ باشد و یا صحیح و نیز انجام یا عدم انجام هر عملی که به لحاظی عرفی موجب خوار و خفیف شدن و کسر شان شخص گردد. به عبارت ساده‌تر، هر عملی اعم از گفتاری یا رفتاری که موجب وهن یک شخص و هتک حیثیت و شان او گردد، شامل جرم توهین می‌باشد. توهین با تهدید کردن تفاوت بسیار تفاوت دارد.
خط پاسخگویی وکلای دادگستر : ۲۲۹۲۰۵۶۲ – ۰۲۱ (۲۰ خط ویژه)
ویژگی های حقوقی جرم توهین
برای آن که جرم توهین محقق شود، می‌بایست شرایط خاص آن به وجود آید. ویژگی های حقوقی جرم توهین عبارتند از:
- توهین کردن با توجه به شرایط زمانی، مکانی و موقعیتی سنجیده می‌شود و نیز عرف به عنوان یکی از ملاک‌های سنجش توهین درنظر گرفته می‌شود.
- توهین کردن باید به فرد مشخص انجام شود و در صورتی که به گروهی توهین شود، باید رفتار توهین آمیز را بتوان به تک تک افراد گروه منتسب دانست. مانند توهین به اقوام ایرانی.
- صراحت در توهین یکی از شروط اصلی است. یعنی چنانچه کلمه یا رفتار صراحتا دال بر توهین نباشد، نمی‌توان با تفسیر آن جرم توهین را به شخصی منتسب نمود.
- توهین به اشخاص عادی باید به فرد زنده انجام شود. مگر آن که توهین به میت به گونه‌ای باشد که به ورثه متوفی نیز بتوان آن را نسبت داد. این امر در مورد قذف، صادق نیست. یعنی قذف در مورد میت نیز مجازات دارد.
- ناراحتی یا عدم ناراحتی توهین شونده، تاثیر در تحقق جرم توهین ندارد و صرف عمل توهین آمیز مستوجب مجازات خواهد بود.
- توهین می‌تواند به صورت گفتاری یا مکتوب و یا عملی رخ دهد.
انواع توهین کردن
براساس قانون مجازات اسلامی، توهین کردن اقسامی دارد که در زیر به آن‌ها اشاره شده است. انواع جرم توهین عبارتند از:
- توهین حدی: توهین حدی نوعی از جرم توهین است که برای آن مجازات ثابتی از سوی شارع درنظر گرفته شده و برخلاف جرائم تعزیری که مجازاتی آن در یک بازه حداقلی تا حداکثری و بنا بر نظر قاضی تعیین می‌گردد، توهین حدی مجازات مشخص و معین دارد. توهین به پیامبر یا همان سب‌النبی تنها مصداق توهین حدی است و مجازات آن بر اساس ماده 262 قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1392، اعدام خواهد بود. البته اثبات سب‌النبی به آسانی نیست و چنانچه فرد از روی سهو، اکراه غفلت، لغزش زبان و بدون دانستن معانی کلمات اقدام به توهین به پیامبر نماید، سب‌النبی محقق نمی‌شود.
- توهین تعزیزی: همان طور که در بخش قبل گفته شد، توهین کردن تعزیری دارای مجازات ثابت نبوده و قاضی دادگاه در بازه تعیین شده در قانون برای جرم توهین تعزیری، مجازات را تعیین می‌کند. توهین تعزیری خود به دو بخش توهین ساده و توهین مشدد تقسیم می‌شود:
- توهین ساده: توهین ساده توهینی است که حدی و مشدد نباشد.
- توهین مشدد: توهین کردن به برخی افراد، مقدسات و یا جنسیت خاص دارای مجازات بیشتری نسبت به توهین ساده است. به عنوان توهین به مقدسات اسلام (بجز سب‌النبی)، توهین به امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری، توهین به مقامات سیاسی داخلی یا کارکنان موسسات و شرکت‌های دولتی، توهین به مقامات سیاسی خارجی در خاک ایران، توهین به اطفال و نیز حیثیت بانوان، مشمول توهین مشدد می‌باشد.
ثبت ديدگاه