4.7/5 - (3 امتیاز)

الزام به انجام تعهد یا الزام به ایفای تعهد یکی از دعاوی مالی مطرح در دادگاه‌های حقوقی است. امروزه، میان افراد قراردادهای مختلفی نظیر انواع مبایعه نامه ها، اجاره نامه ها، قراردادهای پیش فروش، مشارکت و … منعقد می‌گردد و هر یک از طرفین مجموعه‌ای از تعهدات را در قبال یکدیگر می‌پذیرند. در برخی از موارد یکی از طرفین از انجام تعهدات خود سرباز زده و موجب ایجاد انواع ضررهای مختلف برای طرف مقابل می‌گردد. در این موارد راهکار فرد آسیب دیده چیست. در ادامه مقاله با هم در مورد الزام به تعهد و شرایط و نکات آن بیشتر می‌‌خوانیم.

خط پاسخگویی وکلای پاسارگاد : ۲۶۷۶۱۷۵۰ – ۰۲۱ (۲۰ خط ویژه)

تعریف حقوقی الزام به انجام تعهد

در یک قرارداد حقوقی، که در آن تمامی اصول رعایت شده است، فردی که تعهدی را پذیرفته، متعهد و شخصی که تعهد می‌بایست به نفع او انجام شود، متعهد له نامیده می‌شود. زمانی که متعهد به تعهد خود عمل ننماید، متعهد له باید دادخواستی با عنوان الزام به تعهد در مراجع قضایی طرح نماید. براساس ماهیت تعهد، الزام به تعهد به دو نوع زیر تقسیم می‌گردد:

  • الزام به انجام تعهد مالی: اگر تعهد ذکر شده در قرارداد، پرداخت مبلغ و یا کالایی باشد که بتوان برای آن مالیت درنظر گرفت، الزام به تعهد از نوع مالی است. مثلا الزام به پرداخت مبلغ حق العمل کاری، الزام به تحویل خودرو یا ملک و ….
  • الزام به ایفای تعهد غیر مالی: چنان موضوع تعهد، انجام عملی غیر مالی باشد، دعوی الزام به تعهد از نوع غیر مالی است. به طور مثال الزام زوج به ثبت واقعه ازدواج.

مالی یا غیرمالی این دعوی در مقدار هزینه دادرسی که هنگام ثبت دادخواست پرداخت می‌شود، تفاوت ایجاد می‌نماید.

الزام به انجام تعهد

نحوه طرح دعوی الزام به انجام تعهد

برای طرح و پیگیری دعوی الزام به تعهد باید مراحل زیر طی گردد:

  • چنانچه عدم انجام تعهد رخ داد، بهتر است در ابتدا و بلافاصله پس از این اتفاق، اظهارنامه ای به متعهد از طریق دفتر خدمات الکترونیک قضایی ارسال شود و تعهدات انجام نشده به وی گوشزد و طرح دعوی از طریق اظهارنامه به وی ابلاغ شود. این امر موجب می‌شود که چنانچه دعوی مالی باشد و یا در قرارداد، جریمه دیرکرد ناشی از عدم انجام تعهد قید نشده باشد، خسارت تاخیر تادیه را نیز از زمان ارسال اظهارنامه بتوان مطالبه نمود.
  • چنانچه، اظهارنامه کارساز نبود، با مراجعه دوباره به دفتر خدمات الکترونیک قضایی، می‌بایست دادخواست الزام به انجام تعهد ثبت شود. مدارک لازم برای طرح این دادخواست، مدارک هویتی شامل کارت ملی و شناسنامه و اصل قرارداد یا رسید قراردادی که در آن تعهدات ذکر شده می‌باشد. پس از ثبت دادخواست، چنانچه تعهد در مورد ملک باشد، دادگاه محل وقوع ملک و در غیر این صورت، دادگاه حقوقی محل اقامت خوانده صالح به رسیدگی خواهد بود.
  • در جلسه رسیدگی، قاضی براساس متن قرارداد و نوع تعهد و این که آیا تعهد مشروط است یا خیر، حکم را صادر می‌نماید. حکم صادر شده ظرف 20 روز قابل تجدیدنظر خواهی خواهد بود.
  • در نهایت پس از طی تشریفات و قطعی شدن حکم و الزام خوانده به انجام تعهد، پرونده به اجرای احکام ارجاع می‌گردد. در این شرایط، محکوم موظف است ظرف مدت 10 روز مفاد حکم را اجرا نماید.

شرایط اجرای الزام به تعهد

در این شرایط حالت‌های زیر ممکن است رخ دهد:

  • محکوم ظرف مدت 10 روز مفاد را اجرا کرده و پرونده مختومه می‌شود.
  • چنانچه قصد بر انجام تعهد دارد اما زمان بیشتری نیاز دارد، می‌تواند با خواهان توافق نموده و زمان بیشتری را با هماهنگی دادگاه برای انجام تعهد داشته باشد.
  • چنانچه تعهد مالی باشد و نتواند ظرف مدت 10 روز پرداخت کند، می‌تواند مالی برای مزایده معرفی نماید و یا دادخواست اعسار مطرح نماید.
  • در برخی موارد مانند قراردادهای ساخت مسکن که خوانده توان اتمام کار را ندارد، متعهد له (یا شخص ثالث خارج از قرارداد) می‌تواند با هزینه خود، تعهد را به اتمام برساند و نهایتا هزینه انجام شده را مطالبه نماید.
  • چنانچه به هر ترتیب امکان انجام تعهد ممکن نباشد، خواهان می‌توان فسخ قرارداد و نیز مطالبه خسارات ناشی از آن را دادگاه بخواهد.