5/5 - (1 امتیاز)

فسخ نکاح از موجبات انحلال عقد ازدواج است. قانونگذار برای برهم زدن نکاح شرایط سختی در نظر گرفته است. زوجین برای جدایی از یکدیگر باید به دادگاه مراجعه کنند و با آوردن دلایل محکمه پسند حکم طلاق را دریافت نمایند. اما فسخ روش سهل الوصولی برای از بین بردن نکاح است به شرط آنکه خواهان مدارک و مستندات قوی ارائه کند. 

فسخ نکاح به معنای از بین بردن عقد دائم است. با وجود هر یک از موارد فسخ صاحب حق می تواند عقد نکاح را بر هم بزند. صاحب حق شخصی است که اختیار فسخ در دست اوست و با ارائه مدارک مبنی بر وجود عیب یا بیماری در طرف مقابل خواستار فسخ است. فسخ بر خلاف طلاق هم برای مرد و هم برای زن پیش بینی شده است. درحالیکه اختیار طلاق در دست مرد است و زن در صورتی که تمایلی به ادامه زندگی مشترک نداشته باشد باید مقام قضایی را اقناع نمایند تا حکم طلاق را دریافت کند. برای دریافت اطلاعات بیشتر در این زمینه می توانید از خدمات وکیل آنلاین وکلای پاسارگاد استفاده نمایید.

خط پاسخگویی وکلای دادگستر : ۲۲۹۲۰۵۶۲-۰۲۱ (۲۰ خط ویژه)

در چه مواردی مرد اجازه فسخ نکاح دارد؟

بر اساس ماده ۱۱۲۳ قانون مدنی در صورتی که زن دارای عیوبی باشد که مرد در هنگام عقد نسبت به آن آگاهی نداشته باشد می تواند فسخ نکاح را تقاضا نماید. 

این عیوب شامل:

  • افضاء به معنی یکی شدن مجرای بول و حیض زن
  • قرن به معنی وجود استخوانی در فرج زن که مانع نزدیکی شود
  • برص نوعی بیماری پوستی که بر سطح پوست لکه های سفید ایجاد می شود
  • جذام
  • عدم باکرگی زن در زمان عقد
فسخ نکاح یا ازدواج
  • نابینایی دو چشم
  • زمین گیری

باید توجه داشت در صورتی که مرد هنگام عقد از این موارد اطلاع پیدا کند، حق فسخ نکاح از وی سلب می شود. 

زن چگونه می تواند برای فسخ ازدواج اقدام کند؟

با توجه به ماده ۱۱۲۲ قانون مدنی چنانچه مرد دارای عیوبی باشد که مانع برقراری رابطه جنسی است برای زن حق فسخ نکاح ایجاد می شود و می تواند عقد نکاح را بر هم بزند. 

عیوب مرد شامل:

  • آلت تناسلی مرد مقطوع باشد
  • خصاء یا اخته بودن مرد
  • عنن یا ناتوانی مرد در نعوظ

برخی از این موارد ممکن است قبل از ازدواج در شخص وجود داشته باشد و برخی دیگر ممکن است بعد از عقد آشکار شود. در هر حال با اثبات وجود چنین مشکلاتی در مرد زن حق فسخ عقد را به دست می آورد. 

کدام موارد برای فسخ ازدواج بین زوجین مشترک است؟

در قانون برخی موارد به صورت اشتراکی میان زوجین در نظر گرفته شده است. به این معنی که در صورت کشف این موارد در وجود هر یک از زوجین، برای طرف مقابل حق فسخ نکاح ایجاد می شود. 

یکی از این موارد تدلیس است. به این معنی که شخص با فریب و نیرنگ رضایت طرف مقابل را برای ازدواج جلب کرده باشد. به طور مسائل با گذاشتن کلاه گیس طاسی خود را از طرف مقابل پنهان کرده باشد. 

مورد بعد خیار تخلف از شرط صفت است. اگر یکی از زوجین صفتی را شرط کرده باشد و پس از عقد معلوم شود که طرف مقابل این صفت را ندارد حق فسخ برای وی ایجاد می شود. باید توجه داشت که صفت مزبور باید مبنای عقلانی داشته باشد و تخلف از آن در عرف قابل قبول باشد. 

جنون یکی دیگر از مواردی است که در صورت بروز آن اختیار ابطال ازدواج برای زوجین به وجود می آید. جنون به معنی سفاهت عقل و از دست دادن درک و فهم می باشد. بنابراین بیماری صرع، غش، فراموشی های زودگذر جنون محسوب نمی شود.

نکته دیگری که در این باره وجود دارد آن است که هر زمانی که مرد مجنون شود زن می تواند نکاح را فسخ کند. اما اگر زن بعد از عقد مجنون شود مرد حق فسخ نخواهد داشت. 

مهریه زن در صورت فسخ نکاح

با استناد به نظریه فقهای امامیه و مواد قانونی فسخ نکاح اگر پیش از نزدیکی اتفاق بیفتد مهریه ای به زن تعلق نمی گیرد. اگر بعد از نزدیکی باشد تمام مهریه به زن تعلق می گیرد.

در این باره چند استثناء وجود دارد. اول آنکه اگر فسخ پیش از نزدیکی باشد و نکاح به علت وجود عیب عنن در مرد فسخ شود نصف مهریه به زن تعلق می گیرد. 

همچنین بر اساس نظریه برخی از حقوقدانان زن در صورت تدلیس در هیچ شرایطی چه قبل از نزدیکی چه بعد از آن سهمی از مهریه نخواهد داشت. چنین موردی بستگی به رویه قضایی و دفاعیات وکیل طلاق دارد. 

مهریه در فسخ نکاح

شرایط فسخ نکاح چیست؟

فسخ نکاح دارای شرایطی است. امکان فسخ هم در عقد موقت و هم در عقد دائم وجود دارد. در زمان ثبت حکم فسخ نیاز به عدم بارداری زن یا قرار داشتن وی در ایام پاکی نیست. 

همچنین در فسخ امکان رجوع برای زوجین وجود ندارد. در صورتی  که قصد زندگی مشترک با یکدیگر را داشته باشند باید عقد نکاح دیگری خوانده شود. اما هر چند بار که فسخ صورت گیرد و پس از آن عقد نکاح خوانده شود، نیاز به محلل نیست و زوجین با فسخ بیشتر از سه بار بر هم حرام نخواهند شد. 

نکته مهمی که درباره فسخ وجود دارد آن است که به محض اطلاع از مورد فسخ باید اقدامات قانونی انجام شود. به عبارت دیگر خیار فسخ فوری است به شرط آنکه صاحب حق از وجود خیار و فوریت آن آگاهی داشته باشد. 

مراحل فسخ نکاح

برای فسخ نکاح ابتدا خواهان که ممکن است هر یک از زوجین باشد باید دادخواست خود را به دادگاه بدوی ارائه نماید. در حال حاضر با وجود سیستم الکترونیک افراد باید دادخواست خود را در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی به ثبت برسانند. 

پس از آن جلسه رسیدگی تعیین می شود و افراد باید در دادگاه حاضر شوند. قاضی اسناد و مدارک را مورد بررسی قرار می دهد و در صورت لزوم به پزشکی قانونی ارجاع خواهد داد. با تایید کارشناس و ثابت شدن هر یک از موارد فسخ دادگاه حکم فسخ نکاح را صادر خواهد کرد. 

در مورد فسخ دادگاه فقط به بررسی صحت اسناد و مدارک می پردازد و دخالتی در ادامه زندگی مشترک ندارد. بر خلاف پرونده های طلاق که دادگاه با ارائه مشاوره خانواده برای حفظ زندگی مشترک زوجین تلاش می کند.

پس از صدور حکم افراد می توانند به دفتر طلاق مراجعه کرده و با ارائه حکم فسخ عقد نکاح را از بین ببرند. در این مورد نیازی به حضور طرف مقابل نیست و رضایت ایشان تاثیری در فسخ عقد نکاح ندارد.