کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری تدبیری است که قانونگذار برای نظم بخشیدن به ساخت و سازهای شهری در نظر گرفته است. تخلفاتی که در زمینه ساختمان سازی اتفاق می افتد موجب به خطر افتادن جان شهروندان خواهد شد. همچنین چهره شهری با عدم رعایت قواعد ساختمان سازی مخدوش می شود.
به طور مثال عدم رعایت اصول فنی مربوط به احداث پارکینگ و در برخی مواقع اشغال کردن فضای پارکینگ دردسرهای زیادی ایجاد می کند. اتومبیل ها در پیاده رو یا درب منزل یا مقابل مجتمع های تجاری پارک شده و این امر رفت و آمد را دشوار می کند. برای دریافت مشاوره حقوقی و استفاده از خدمات وکیل آنلاین با گروه وکلای پاسارگاد در ارتباط باشید.
کمیسیون ماده ۱۰۰ چیست؟
کمیسیون ماده ۱۰۰ یکی از مراجع داخلی شهرداری‌هاست که در راستای ماده صد قانون شهرداری ها تشکیل شده است. این کمیسیون درباره تخلفاتی که در ماده صد بیان شده تصمیم گیری می کند و می‌تواند رأی به جریمه، تخریب یا جلوگیری از ادامه کار دهد..
- ساخت و ساز بدون پروانه
- تجاوز به حریم معابر
- افزایش تراکم یا تغییر کاربری
- و نقض ضوابط شهرسازی
ماده ۱۰۰ قانون شهرداری:
مالكين اراضی و املاک واقع در محدوده شهر يا حريم آن بايد قبل از هر اقدام عمرانی يا تفكيک اراضی و شروع ساختمان از شهرداری پروانه اخذ نمايند.
شهرداری می‌تواند از عمليات ساختمانی ساختمانهای بدون پروانه يا مخالف مفاد پروانه بوسيله مأمورين خود اعم از آنكه ساختمان در زمين محصور يا غير محصور واقع باشد جلوگيری كند.
درباره این ماده قانونی نکاتی وجود دارد. اول آنکه این قانون اراضی و املاک شهری را مد نظر قرار داده است. بنابراین اراضی خارج از شهر و باغات مشمول قوانین دیگری خواهند شد. دومین نکته آن است که قبل از شروع به هر نوع ساخت و ساز دریافت پروانه و مجوز الزامی است. تخلف از این دستور پیامدهای قانونی به دنبال دارد.
برخی افراد چنین تصور می کنند اگر عملیات ساختمانی را شروع کنند بعدا می توانند با پرداخت جریمه موضوع را حل و فصل نمایند. اما چنین تصوری اشتباه است. در موارد بسیاری کمیسیون ماده ۱۰۰ حکم به تخریب بنا داده است. در برخی موارد نیز جریمه ای که تعیین شده بسیار سنگین تر از هزینه های مجوز می باشد.
نکته سوم آن است که شهرداری در برخورد با تخلف تنها می تواند از ادامه عملیات جلوگیری کند. اما تصمیم گیری درباره پرونده و اخذ گواهی پایان کار در صلاحیت کمیسیون ماده ۱۰۰ می باشد. همچنین برای سازندگان ساختمان می تواند موجب جریمه دیرکرد در تحویل ساختمان و ملک گردد و زیان مالی فراوانی داشته باشد.
اعضا کمیسیون ماده صد
کمیسیون ماده ۱۰۰ متشکل از نمایندگان نهادهای مختلف می باشد. اما حضور نماینده شهرداری در این کمیسیون تنها جهت ارائه گزارش بوده و حق رای برای ایشان در نظر گرفته نشده است. به غیر از نماینده شهرداری کمیسیون ماده ۱۰۰ تشکیل شده از:
- نماینده وزارت کشور
- نماینده دادگستری
- نماینده شورای اسلامی
نحوه اعتراض و رسیدگی کمیسیون ماده صد
نحوه رسیدگی در کمیسیون ماده ۱۰۰ به این ترتیب می باشد که زمانی برای رسیدگی به پرونده در نظر گرفته می شود. سپس به ذینفع ده روز مهلت داده تا لایحه دفاعیه خود را ارائه نماید.
در روز مقرر نماینده شهرداری موضوع پرونده را قرائت می کند. حضور اعضا رسمی به جلسه رسمیت می بخشد. بعد از صدور رای ظرف ده روز طرفین پرونده می توانند به حکم صادره اعتراض نمایند. کمیسیون دیگر ماده صد در مقام تجدید نظر خواهی به اعتراض رسیدگی می کند.
چنانچه افراد همچنان نسبت به آرا کمیسیون ماده ۱۰۰ اعتراض داشته باشند، می توانند به دیوان عدالت اداری مراجعه کنند. مراجعه به دیوان تنها برای شهروندان پیش بینی شده است. شهرداری به عنوان نهاد دولتی امتیازی برای ارائه شکایت در دیوان عدالت اداری ندارد.
رسیدگی دیوان به صورت شکلی است و درباره رعایت موارد قانونی حکم صادره نظر خود را بیان می کند. بنابراین دیوان دخالتی ماهوی در حکم کمیسیون ماده ۱۰۰ نخواهد داشت.
وقتی ابلاغیه کمیسیون ماده ۱۰۰ برای تخریب یا جریمه دریافت می‌شود، اغلب مالک با ترس و ناامیدی مواجه می‌شود. اما تجربه واقعاً ثابت کرده که در بسیاری از موارد، این رأی‌ها قابل نقض یا تعدیل در دیوان عدالت اداری هستند. مقاله حاضر بر پایه تجربه عملی چند پرونده موفق تهیه شده و نشان می‌دهد که چگونه یک وکیل با تجربه می‌تواند مسیر را برای شکست رأی کمیسیون ماده ۱۰۰ هموار کند.
دسته‌بندی آرای دیوان عدالت اداری در دعاوی کمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری
- آراء مربوط به نقض رأی کمیسیون ماده ۱۰۰
این گروه شامل آرایی است که دیوان عدالت اداری تشخیص داده رأی کمیسیون به دلایلی از جمله عدم رعایت تشریفات قانونی، تعارض با اصول حقوقی یا عدم احراز تخلف به‌درستی صادر نشده است.
مثال: نقض رأی کمیسیونی که بدون بازدید میدانی و فقط بر اساس گزارش کتبی مأمور شهرداری صادر شده است.
- آراء مربوط به تأیید رأی کمیسیون ماده ۱۰۰
در این موارد دیوان عدالت اداری تشخیص داده که رأی کمیسیون منطبق با قانون، مقررات شهرداری و اصول دادرسی عادلانه بوده است.
مثال: تأیید رأی کمیسیونی که بر اساس مستندات کامل و همراه با استماع اظهارات مالک صادر شده است.
- آراء اصلاحی یا بازگشت به رسیدگی
گاهی دیوان نه رأی را تأیید و نه آن را نقض می‌کند، بلکه پرونده را برای تکمیل رسیدگی یا بررسی مجدد به همان کمیسیون ارجاع می‌دهد.
مثال: بازگشت پرونده‌ای که در آن مساحت تخلف به درستی محاسبه نشده یا مالک اظهار نظر نکرده است.
- آراء مربوط به ابطال آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های داخلی شهرداری
گاهی دیوان عدالت اداری به درخواست اشخاص یا وکلا، بخشنامه‌ها یا رویه‌های داخلی شهرداری‌ها را که خلاف قانون باشد ابطال می‌کند که می‌تواند بر سرنوشت پرونده‌های ماده ۱۰۰ نیز تأثیر بگذارد.
آیا می‌توان از رأی کمیسیون ماده ۱۰۰ در دیوان عدالت اداری شکایت کرد؟
- رأی قطعی کمیسیون صادر شده باشد
- ظرف مهلت مقرر (معمولاً ۳ ماه از تاریخ ابلاغ رأی) اقدام شود
- دلایل مستند و مستدل برای اعتراض وجود داشته باشد
مراحل شکایت از رأی کمیسیون ماده ۱۰۰ در دیوان عدالت اداری
- بررسی دقیق رأی و مستندات شهرداری
- ابلاغ ناقص
- نبود نقشه دقیق
- یا نقض رویه قانونی صدور رأی
- تنظیم دادخواست در قالب قانونی
- مشخصات شاکی
- مشخصات مرجع صادرکننده رأی
- دلایل اعتراض
- اسناد و مدارک مرتبط
باشد. تنظیم نادرست دادخواست می‌تواند موجب رد شکایت شود.
- ثبت از طریق سامانه ساجد یا دفاتر خدمات الکترونیک قضایی
پس از تکمیل دادخواست، ثبت آن به صورت الکترونیکی انجام می‌شود. وکیل شما می‌تواند این کار را از ابتدا تا انتها مدیریت کند.
- ارسال لایحه دفاعیه و پیگیری غیرحضوری
در اکثر پرونده‌ها نیازی به حضور فیزیکی شاکی نیست. لایحه‌ای حرفه‌ای توسط وکیل ارسال می‌شود و روند رسیدگی آغاز خواهد شد.
نمونه واقعی پرونده در گروه وکلای پاسارگاد: لغو رأی تخریب بهدلیل ابلاغ ناقص
داستان واقعی حمایت از مالک یک ملک در تهران
مالک ملکی در منطقه ۵ تهران، با رأی تخریب طبقه بالا مواجه شد. کمیسیون، ملک را معارض عنوان کرده بود، با این حال:
- پروانه ساخت قدیمی وجود داشت که اصالت صیادی‌شده را نشان می‌داد؛
- مالک هیچ‌گونه دعوت رسمی به جلسه نداشته بود؛
- ملک در منطقه‌ای قرار داشت که مشابه آن بدون مجازات باقی مانده بود.
وکیل پرونده با تکیه بر رأی وحدت رویه شماره ۷۳۲ و ارائه اسناد رسمی زمین و ثبت، استدلال کرد عکس‌المثل طرح تفصیلی به نفع ملک بی‌توجهی شده است. در نهایت، رأی تخریب لغو و ملک به کمیسیون ارجاع شد.
نمونه‌های موفق اصلاح رأی کمیسیون ماده ۱۰۰
- رأی شماره ۱۴۰۳۳۱۳۹۰۰۰۱۸۲۹۵۸۷ — دیوان بخشنامه وزارت کشور درباره تخریب بناهای غیرمسقف را لغو کرد.
- رأی شماره ۱۴۰۳۳۱۳۹۰۰۰۲۲۶۶۷۱۸ — تعرفه تقسیط جرائم ناعادلانه شورای پاوه را خلاف قانون تشخیص داد.
- رأی شماره ۳۰۱۸۱۰۷ در اصفهان — بند ج تبصره تراکم باطل شد؛ تعرفه بیش از حد فاقد وجاهت قانونی بود.
- تأمین مثال افزوده: رأی شماره ۱۴۰۳۲۱۳۹۰۰۰۱۷۳۴۵۶ در شیراز که رأی پلمب ساختمان تجاری به دلیل نقص در ابلاغ و بی‌توجهی به حقوق دفاع مالک، نقض شد.
نقش وکیل متخصص در پرونده‌های ماده ۱۰۰
- آیین دادرسی دیوان
- آرای هیأت عمومی در حوزه شهرداری
- و رویه کمیسیون‌های داخلی
نکات مهم قبل از طرح شکایت ماده ۱۰۰
- فقط آراء قطعی قابل اعتراض‌اند (رأی اولیه کمیسیون، قابل تجدیدنظر در کمیسیون تجدیدنظر است).
- فرصت شکایت محدود است، پس تعلل نکنید.
- داشتن سند رسمی یا پروانه ساخت به‌شدت در روند پرونده مؤثر است.
- استناد به آرای مشابه قبلی دیوان می‌تواند مسیر پرونده را کوتاه‌تر کند.
- وضعیت پرونده را ارزیابی کنیم
- احتمال موفقیت را صادقانه بیان کنیم
- و اگر شرایط مهیاست، دفاعی مؤثر و اصولی انجام دهیم
راز موفقیت شکایت علیه رأی‌های ناعادلانه
- جمع‌آوری دقیق مدارک: پروانه ساخت، کروکی رسمی، پایان‌کار قبول‌شده، مدارک ثبت، عکس هوایی قدیمی
- تحلیل رأی کمیسیون: آیا رأی بر اساس قانون هیأت‌های آیین‌نامه صادر شده؟ آیا استدلال رسمی وجود دارد؟
- استناد به آراء مشابه: مثل رأی وحدت رویه بند ۵ ماده ۱۰۰ یا آرا مشابه که دیوان رأی به ابطال داده
- تنظیم لایحه دفاعیه عمیق: استدلال حقوقی مکتوب همراه با مصداق‌های واقعی و ادله علمی
- درخواست دستور موقت: در موارد فوریت مثل تخریب یا پلمب، برای توقف اجرای رأی تا زمان رسیدگی اصلی
ثبت ديدگاه