مشاغل سخت و زیان آور از جمله مشاغلی هستند که به خاطر دشوار بودن شرایط کار و همچنین وجود خطرات احتمالی برای کارگران (هنگام کار)، تاثیرات زیان آوری بر سلامت روح و جسم فعالان دارد. افراد دارای مشاغل مذکور، معمولا با محیط های آلوده، پر فشار (استرس) و سایر عوامل مضر برای جسم و روح افراد سر و کار دارند. به همین خاطر نیز معمولا با چالش های متفاوتی از جمله بیماری های جسمی (به ویژه تنفسی و پوستی) و روحی روبرو خواهند شد.
از طرفی جامعه برای پیشرفت خود نیازمند کسانی است که بتوانند در این مشاغل سخت و سنگین به فعالیت بپردازند. به نحوی که در بسیاری از جوامع، فعالان این حیطه بخش مهمی از اقتصاد یک جامعه را تشکیل می دهند. به همین خاطر قانونگذار در اکثر حیطه ها نگاه حمایتی به افراد دارای مشاغل سخت و زیان آور داشته است. در واقع به خاطر سخت بودن شرایط کار، قانونگذار برای آنها مزایایی را در نظر گرفته که به آنها می پردازیم. البته معمولاً این مبحث از قدیم محل مناقشه کارگر و کارفرما بوده است و بهتر است در این زمینه از وکیل اداره کار در تهران مشاوره حقوقی دریافت نمایید.
لیست مشاغل زیان آور
مشاغل سخت و زیان آور، آن دسته از فعالیت های پر خطر و دشواری هستند که سلامت جسمانی و روحی کارگران را به خطر می اندازند. از جمله این فعالیت ها می توان به قرار گرفتن در برابر آلودگی های صوتی، تشعشعات شیمیایی و هسته ای و غیره اشاره داشت که به صورت مستقیم سلامتی و کیفیت زندگی کارگران را هدف قرار می دهند.
در همین راستا ماده ۱ آیین نامه مشاغل سخت و زیان آور عنوان می کند: «کارهای سخت و زیان آور کارهایی است که در آنها عوامل فیزیکی، شیمیایی، مکانیکی، بیولوژیکی محیط کار، غیر استاندارد بوده و در اثر اشتغال بیمه شده تنشی به مراتب بالاتر از ظرفیتهای طبیعی (جسمی و روانی) در وی ایجاد می شود که نتیجه آن بیماری شغلی و عوارض ناشی از آن باشد».
دسته بندی شغل های زیان آور
همچنین ادامه این آیین نامه، مشاغل سخت و زیان آور را به دو گروه مهم تقسیم می کند:
- مشاغلی که ذاتاً سخت و زیان آور هستند اما کارفرما می تواند با رعایت نکات بهداشتی و ایمنی، سخت و زیان آور بودن آنها را از بین ببرد.
- مشاغلی که ذاتاً سخت و زیان آور هستند و حتی با رعایت نکات بهداشتی و ایمنی این اوصاف از بین نمی روند، بلکه فقط کاهش می یابند.
با توجه به این توضیحات، برخی از مشاغل سخت و زیان آور را برای شما لیست کرده ایم:
- رانندگان وسایل سنگین
- کسانی که با مواد شیمیایی سر و کار دارند.
- خبرنگارها
- کارگران فعال در حیطه کشاورزی
- کارگران معادن و استخراج
- کارگران مشغول در فضاهای بسته
- کارگران نفت و گاز
- رفتگرها
- کارگران فعال در حیطه جوشکاری در مخازن
- کارگرانی که در ارتفاع کار می کنند.
- آتش نشان ها
- کارگران ساختمانی، تونل و پل
- کارگرانی که در محیط های پر سر و صدا فعالیت می کنند.
- کارگرانی که در معرض تشعشعات هسته ای یا شیمیایی قرار دارند.
- کارگران صنایع نظیر ذوب آهن و فولاد
- فعالان حیطه خدمات بهداشتی
نحوه اثبات سخت و زیان آور بودن شغل
لیست فوق الذکر، تنها برخی از مصادیق مشاغل سخت و زیان آور هستند. به همین خاطر با نحوه اثبات سخت و زیان آور بودن مشاغل باید آشنا شد. در ابتدا تعیین اینکه کدام مشاغل سخت و زیان آور هستند با درخواست اشخاصی همچون کارفرمایان، کارگران و نهادهای دولتی (وزارت بهداشت) آغاز خواهد شد. پس از ثبت این درخواست، سازمان تامین اجتماعی یک نماینده (کارشناس) از جانب خود تعیین کرده و وی را جهت بررسی شرایط کار به محل فعالیت متقاضیان اعزام می کند. وی شرایط کار و محیط آن را با توجه به فاکتورهایی که از قبل تعیین شده می سنجد، خطرات احتمالی و چالش های پیش رو را تحلیل کرده و در نهایت نظر خود را به سازمان اعلام می دارد.
پس از ارسال نظر کارشناس، کمیته ای متشکل از بازرسان کار و متخصصان بهداشت، این نظرات را مطالعه کرده و حسب مورد تصمیم گیری می کنند. اگر کار مورد نظر از جمله مشاغل سخت و زیان آور تشخیص داده شود، باید این موضوع به تایید کمیته انسانی نیز برسد. پس از این که شغل مورد نظر همه مراحل لازم را طی کرد و به عنوان شغل سخت و زیان آور شناخته شد، فعالان این حیطه می توانند از مزایای خاصی برخوردار شوند. در صورت وجود شکایت در این زمینه از بهترین وکیل گروه وکلای پاسارگاد استفاده نمایید.
مزایای مشاغل سخت و زیان آور
فعالیت در حیطه مشاغل سخت و زیان آور، مزایایی را برای افراد به همراه خواهد داشت:
- اولین مزیت در ماده ۵۲ قانون کار ذکر شده است: در کارهای سخت و زیان آور و زیر زمینی، ساعات کار نباید از شش ساعت در روز و ۳۶ ساعت در هفته تجاوز نماید.
- دومین مزیت در ماده ۶۱ قانون کار به آن اشاره شده است: ارجاع کار اضافی به کارگرانی که کار شبانه یا کارهای خطرناک و سخت و زیان آور انجام می دهند ممنوع است.
- ماده ۶۵ قانون کار به سومین مزیت اشاره دارد: مرخصی سالیانه کارگرانی که به کارهای سخت و زیان آور اشتغال دارند ۵ هفته می باشد. استفاده از این مرخصی، حتی الامکان در دو نوبت و در پایان هر شش ماه کار صورت می گیرد.
- درآمد بالا از دیگر مزایای این مشاغل است.
- فراهم کردن ثبات و امنیت شغلی برای کارگران فعال در این حیطه
- بهره مند شدن فعالان این حیطه از بیمه های تکمیلی و غیره.
بازنشستگی در شغل های زیان آور
در شغل های عادی، یکی از شرایط بازنشستگی، داشتن حداقل سن، مورد نیاز است. در صورتی که در شغل های زیان آور چنین چیزی مطرح نیست. این موضوع یکی از مزایای شغل های سخت محسوب می شود. در واقع، قوانین موجود به فعالان این حیطه اجازه می دهد تا بدون داشتن محدودیت سنی و با رعایت شرایط خاص بازنشست شوند. در همین راستا ماده ۱۳ آیین نامه شغل های زیان آور، شرایط بازنشستگی را چنین عنوان می کند:
- شاغلین دارای حداقل ۲۰ سال سابقه کار متوالی، بدون شرط سنی
- شاغلین دارای حداقل ۲۵ سال سابقه کار متناوب، بدون شرط سنی
- شاغلین دارای فرسایش جسمی و روحی ناشی از کار با تایید کمیسیون پزشکی
برای اقدام و دریافت مشاوره حقوقی با متخصصین گروه وکلای پاسارگاد در ارتباط باشید.
ثبت ديدگاه