طبق قانون برای انجام هر نوع قراردادی باید سند تنظیم گردد. حال اسناد به دو دسته عادی و رسمی دسته بندی می شوند، که با یکدیگر تفاوت هایی دارند. تفاوت سند عادی و رسمی منجر می شود تا در صورت بروز هر گونه مشکلی، افراد روش های مختلفی برای پیگیری حقوقی داشته باشند.
ابتدا باید به این نکته توجه نماییم، که اصلا سند عادی و سند رسمی چه هستند؟ و چگونه می توانیم تفاوت سند عادی و رسمی را تشخیص دهیم؟ برای این کار باید به قانون مراجعه نموده و تعریف هر یک از این اسناد را بیان کنیم.
خط پاسخگویی وکلای دادگستر : ۲۲۹۲۰۵۶۲ – ۰۲۱ (۲۰ خط ویژه)
تعریف سند رسمی
در ماده 1287 سند رسمی با کمی تفاسیر، بدین صورت تعریف شده است: تمامی اسنادی که در دفاتر اسناد، اداره ثبت اسناد و املاک، یا در نزد ماموران رسمی تنظیم شده باشد، سند رسمی به شمار می رود. در غیر این صورت می توانیم این اسناد را، سند عادی بنامیم.
یکی از مهمترین تفاوت سند عادی و رسمی نیز در ثبت سند می باشد. زیرا معمولا اسناد عادی در هیچ دفتر خانه ای به ثبت نمی رسند. اگر به ثبت برسند دیگر یک سند عادی به شمار نمی روند. از این رو الزام به تنظیم سند رسمی طبق قانون می تواند اهمیت بیشتری به سند بخشد.
هر امضایی که بر روی نوشته یا سندی به ثبت برسد، می تواند به عنوان دلیل به ضرر امضا کننده به شمار رود. از این رو حفظ و نگهداری از تمامی اسناد، حائز اهمیت است. باید مراقب بود پیش از امضای اسناد، حتما مطالعه صورت پذیرد. هیچ فرقی هم میان اسناد رسمی و عادی وجود ندارد.
تعریف سند عادی
اگر بخواهیم در مورد اسناد عادی سخن بگوییم، باید تمامی مواد قانونی را که در مورد اسناد رسمی بیان شده است، خلاف تصور کنیم. مثلا یکی از تفاوت سند عادی و رسمی در این است که معمولا اسناد عادی، نوشته هایی می باشند که مردم در میان خود اقدام به تنظیم آن می نمایند. مانند قولنامه و مبایعه نامه
در صورتی که تعریف سند رسمی در ماده های قانونی بیان شده است. این اسناد را می توانیم در دادگاه جهت اثبات موضوع یا حق استفاده نماییم، اما بدون تردید اسناد رسمی از اعتبار بیشتری در دادگاه برخوردار خواهند بود. این دومین تفاوت سند عادی و رسمی می باشد.
در صورتی که سندی فاقد تمامی خصوصیات مندرج در تعریف اسناد رسمی باشد، این سند، به عنوان یک سند عادی شناخته می شود. حتی اگر سندی توسط مامور رسمی تنظیم شود، اما این مامور صلاحیت تنظیم سند را نداشته باشد، سند رسمی به حساب نخواهد آمد.
تفاوت سند عادی و رسمی از لحاظ قانون و اعتبار
اسناد رسمی و عادی از جهات مختلفی دارای تفاوت هایی می باشند. هر یک از این تفاوت ها می تواند یکی از دلایل به رسمیت شناخته شدن این اسناد به شمار رود.
قدرت اجرایی
اسناد رسمی نسبت به اسناد عادی از قدرت اجرایی بالاتری برخوردار می باشند.البته این بدان معنا نیست که اسناد عادی به هیچ عنوان قدرت ندارند، بلکه باید بگوییم طبق قانون اصل بر عدم قدرت اجرایی این اسناد است.
میزان اعتبار
اسناد رسمی هم از نظر اشخاص ثالث و هم از لحاظ اصحاب دعوی دارای اعتبار می باشد. در حالی که اسناد عادی برای اشخاص ثالث از اعتبار برخوردار نیست.
اثبات اصل بودن یا جعلی بودن
اسناد رسمی به دلیل این که تمامی مواد قانونی در ان ها رعایت شده است، فقط می توانند مورد ادعای جعل قرار گیرند.اما اسناد عادی علاوه بر این که می توانند مورد ادعای جعل قرار گیرند، به راحتی نیز قابل انکار و تکذیب می باشند. زیرا در هیچ محلی رسمی به ثبت نرسیده اند و تنها دو طرف قرارداد از اعتبار آن اطلاع دارند.
تشریفات اسناد
تمامی تشریفاتی که باید در تنظیم اسناد رسمی رعایت شود، در قانون ذکر شده است. اما اصل در تنظیم اسناد عادی، عدم تشریفات آن می باشد. یعنی طرفین قرارداد نیازی نیست برخی قوانین را به صورت امره در تنظیم این دسته از اسناد رعایت کنند.در حالی که همین مسئله و رعایت همین قوانین آمره در تنظیم اسناد رسمی، جزو ملزومات مهم قانون به شمار می رود.
نحوه تنظیم
معمولا حضور یک مامور رسمی دولت در حین تنظیم سند رسمی، الزامی می باشد. در حالی که در اسناد عادی چنین مسئله ای حائز اهمیت نیست.
رونوشت اسناد
اسناد رسمی به دلیل این که در دفاتر اسناد به ثبت میرسند، به راحتی قابلیت تهیه رونوشت از آنها وجود دارد. در صورتی که اسناد عادی اگر گم شوند، به هیچ عنوان نمی توان رونوشتی از ان ها تهیه نمود.
خط پاسخگویی وکلای دادگستر : ۲۲۹۲۰۵۶۲ – ۰۲۱ (۲۰ خط ویژه)
ثبت ديدگاه