نحوه گرفتن مهریه از پدر شوهر و شرایط آن

شرایط گرفتن مهریه از پدر شوهر یکی از موضوعات بسیار مهم و کاربردی است که بانوان می توانند با اطلاع از آن برای اخذ حق و حقوق خود از طریق قانونی اقدام کنند. اصولا ممکن است در زندگی مشترک هر زوجی، مشکلات و مخاطراتی پیش آید که غیر قابل حل باشند و زوجین مجبور شوند تا به سراغ طلاق و جدایی بروند و مبحث مهریه پیش آید. در بسیاری از موارد نیز دیده شده است که زوجه حتی قبل از آنکه تصمیم به جدایی و طلاق داشته باشد، برای روشن شدن تکلیف و نحوه مطالبه مهریه از راه های قانونی اقدام می‌کند.

همانطور که در قانون مدنی کشور ما آمده است، مهریه جز دیون ممتازی محسوب می‌شود که در صورت فوت نیز قابلیت پیگیری دارد و حتی می‌توان آن را از میراث متوفی تامین نمود.

خط پاسخگویی وکلای دادگستر : ۲۲۹۲۰۵۶۲ – ۰۲۱ (۲۰ خط ویژه)

شرایط گرفتن مهریه از پدر شوهر

شرایط گرفتن مهریه از پدر شوهر دارای اصول خاصی می‌باشد و می‌توان در هر زمانی که شوهر توانایی پرداخت آن را نداشته باشد از آن استفاده کرد. در مواقعی که همسر زوجه از تمکن مالی برخوردار باشد و نتواند نیازهای اولیه ی زندگی اش را برطرف کند اما پدر او دارای سرمایه ی فراوانی باشد، زوجه نمی‌تواند برای دریافت مهریه اش از لحاظ قانونی به پدر شوهرش مراجعه کند؛ چرا که همسر او زنده و در قید حیات می‌باشد مگر در شرایط استثنایی همچون: تعهد مستقیم و کتبی پدر شوهر در هنگام عقد و ….  که باعث ایجاد شرایط گرفتن مهریه از پدر شوهر می‌شود.

 ناگفته نماند که در بسیاری از موارد دیده شده است که پدرشوهر به دلیل وابستگی های عاطفی به خانواده اش برای پرداخت بخشی از مهریه زن یا تمام آن به پسرش کمک می‌کند اما از لحاظ قانون و عرف مسئولیتی ندارد و هیچ اجباری برای او وجود ندارد.

به عنوان یک قاعده کلی می توان گفت که در مواردی که مهریه از نوع عندالمطالبه و عندالاستطاعه باشد؛ تنها خود زوج در مقابل پرداخت مهریه در مقابل همسرش متعهد است و زن برای احقاق حقوقش باید به دادگاه و دفاتر ثبت مراجعه کند و درخواست خود مبنی بر دریافت مهریه اش را ارائه دهد.

در چنین مواقعی اصولا دادگاه، تمامی اموال و دارایی های شوهر را مورد بررسی قرار می‌دهد و در صورتی که او دارای سرمایه ی قابل وصول باشد، سریعاً مهریه ی زن از آن طریق وصول خواهد شد، اما اگر مرد تمکن مالی نداشته باشد و از پرداخت مهریه عاجز باشد، باید با هدف تقسیط مهریه، دادخواست اعسار را به دادگاه تقدیم کند و در این موارد پدر شوهر هیچ نقشی نخواهد داشت.

ضمانت و تعهد در عقدنامه

همانطور که اشاره کردیم، در حالت معمولی پدر شوهر دارای مسئولیت حقوقی در مقابل پرداخت مهریه‌ی همسر پسرش نمی باشد اما یکی از شرایط گرفتن مهریه از پدر شوهر آن است که او در عقدنامه ذکر کرده باشد که پرداخت مهریه از جانب پسرش را ضمانت می‌کند و مسئولیت آن را برعهده میگیرد.

از جمله شرایط گرفتن مهریه از پدر شوهر آن است که او ضمانت نامه و تعهدش را در عقدنامه امضا کرده باشد؛ چرا که بیان شفاهی این مطلب دارای جایگاه قانونی نمی باشد و قابل استناد و پیگیری نیست.

بنابراین، تعهد و ضمانت پدر شوهر در عقد نامه در رابطه با پرداخت مهریه زوجه، دارای بار حقوقی است و در صورت عدم پرداخت مهریه از جانب زوج، بنا به دلایل مختلفی همچون: عدم تمکن مالی، سرباز زدن از پرداخت، فوت و… باعث آن می‌شود که شرایط گرفتن مهریه از پدر شوهر فراهم شود.

دریافت مهریه زن بعد از فوت شوهر

جالب است بدانید که در صورت فوت شوهر و فراهم بودن شرایط گرفتن مهریه، اگر زن برای دریافت مهریه اش به مراجع قانونی مراجعه کند، مهریه ی او جز دیون ممتاز به حساب خواهد آمد و از لحاظ قانونی و شرعی، این طلب باید در اولویت امور مالی قرار گیرد. مراحل آن به نحو زیر می‌باشد:

• زوجه باید با هدف اخذ مهریه و حق و حقوقش به مراجع قانونی مربوطه مراجعه کند. از آنجایی که مهریه جز جز دیون ممتاز محسوب می‌شود، قبل از آنکه سایر بدهی‌ها و دیون پرداخت شود در ابتدا به آن رسیدگی خواهد شد.
• قبل از انکه دادگاه اجازه ی تقسیم اموال ورثه را صادر کند، در ابتدا از سرمایه های به جامانده از فرد فوت شده، مبلغ مهریه کسر خواهد شد و زوجه پس از دریافت مهریه اش باید رضایت خود را مبنی بر دریافت مهر و رضایت برای تقسیم اموال بین ورثه را به دادگاه ارائه دهد.
• اگر همسر زوجه فوت کند و ارثیه یا ماترکی از جانب او باقی نماند هم زن نمی‌تواند اقدام قانونی برای مطالبه‌ی مهریه اش از جانب وراث یا پدر شوهرش داشته باشد، مگر آنکه پدر شوهر از قبل ضمانت کرده باشد و مسئولیت این موضوع را برعهده گرفته باشد.

نکات حقوقی

در حالت کلی مهریه ی زن بر عهده ی همسرش می باشد و شرایط گرفتن مهریه از پدر شوهر تنها در صورتی تحقق می یابد که خود پدر شوهر در هنگام عقد یا نکاح، مسئولیت این موضوع را بر عهده گرفته باشد در غیر این صورت زن تنها می‌تواند از طریق اموال باقی مانده‌ی همسرش برای ورثه، مهریه اش را درخواست کند.

شاید اکنون این سوال برای برخی از افراد پیش آید که در شرایطی که پدر شوهر ضمانت کند که مسئولیت پرداخت مهریه توسط پسرش را بر عهده خواهد گرفت اما فوت کند و در زمان مطالبه ی مهریه در قید حیات نباشد، شرایط چگونه خواهد بود؟ در چنین مواردی، ورثه‌ی پدر شوهر متوفی، از نظر قانونی مسئول پرداخت مهریه زن خواهند بود و پرداخت مهریه که از نظر شرع و قانون جز دیون ممتاز می‌باشد، از محل سهم الارث آنان تامین خواهد شد.

در چنین شرایطی زن باید نسبت به دادخواست تامین اموال، سریعاً اقدام کند و منتظر باشد تا روند قانونی دادگاه مبنی بر توقیف اموال و مزایده آنها برای وصول مهریه، طی شود. پیشنهاد می شود که برای آشنایی بیشتر از شرایط گرفتن مهریه از پدر شوهر و مطلع شدن از جزئیات آن حتما از مشاوره های حقوقی وکلای مجرب استفاده کنید و به دلیل حساسی این موضوع بدون اطلاعات کافی اقدام نکنید.