نحوه محاسبه مهریه به نرخ روز برای پول نقد

مهریه در اصل اولین مسئله قانونی و مهمی است که در عقد نکاح باید به آن توجه ویژه ای داشت. طبق قانون مهریه باید به نرخ روز محاسبه شده و در زمان درخواست به زوجه بازگردد. اما این که نحوه محاسبه مهریه به نرخ روز به چه صورت است، نیاز به بررسی دقیق دارد. 

اجازه دهید برای بررسی این مسئله، ابتدا سوالی مطرح کنیم. تصور کنید مهریه خانمی در زمان عقد نکاح، 1355 هزار تومان پول نقد تعیین شده است. این مبلغ ۵۰ سال پیش از ارزش مالی بسیار زیادی برخوردار بوده است. اما در طی سال ها، تورم منجر شده است تا ارزش مالی خود را به شدت از دست دهد. 

آیا این عادلانه به حساب می آید که بعد از گذشت ۵۰ سال، زن دقیقا همان میزان مهریه از شوهر خود دریافت کند؟ از آنجایی که قانون برای برقراری عدالت تعیین شده است، این مسئله به هیچ عنوان عادلانه به شمار نمی رود. به همین دلیل مهریه به نرخ روز محاسبه می شود. 

اما آیا این مسئله تنها مربوط به ازدواج های دائم است، یا ازدواج های موقت نیز مشمول قانون مهریه به نرخ روز می شوند؟ برای پاسخ به این سوال باید بررسی های خاصی صورت پذیرد. 

خط پاسخگویی وکلای دادگستر : ۲۲۹۲۰۵۶۲ – ۰۲۱ (۲۰ خط ویژه)

وصول مهریه از طریق اجرای ثبت

معمولا تنها موقعیتی که افراد بر سر میزان مهریه با یکدیگر درگیر می شوند، در زمان طلاق است. بهترین راهکار برای کسب نتیجه مناسب در خصوص نحوه محاسبه مهریه به نرخ روز مراجعه به وکیل طلاق است. تنها یک وکیل می تواند تمامی جزئیات قانونی را مورد بررسی قرار داده، و به گونه ای عمل کند که حق زوجه تضییع نشود. 

ممکن است برای بسیاری از افراد این سوال پیش اید که چرا در این مورد به مراجع رسیدگی کننده اشاره ای نشده است؟ یا این که چرا از دادگاه برای محاسبه مهریه به نرخ روز سخنی به میان نیامده است؟ دلیل این امر آن است که مهریه عندالمطالبه می باشد.

یعنی در صورتی که مهریه زوجه وجه نقد باشد، یا در حکم وجه نقد باشد زن می‌تواند با در دست داشتن سند رسمی ازدواج خود به دفتر خانه ازدواج یا دایره ثبت مراجعه نموده، و در برگه ای مجزا تقاضای صدور اجراییه برای محاسبه مهریه به نرخ روز نماید. 

پس از آن اجراییه به زوج ابلاغ می شود و ایشان 10 روز مهلت دارد که طلب همسرش را بپردازد. در صورتی که در طی این مدت زوج دین خود را به زوجه بپردازد، زن می تواند تمامی اموال و دارایی شوهر خود را به دادگاه معرفی نموده و تقاضای توقیف اموال وی را داشته باشد. 

در صورتی که مهریه زوجه سکه یا طلا باشد و شوهر نتواند اقدام به پرداخت اصل آن نماید، محاسبه مهریه به نرخ روز صورت پذیرفته و قیمت روز مطالبه ملاک اجرای قانونی حکم خواهد بود. اما اگر زوجه دارای سند ازدواج رسمی نباشد، باید حتما برای مطالبه مهریه خود دادخواست به دادگاه تقدیم کند. 

نکات مهم محاسبه مهریه به نرخ روز

طبق ماده ۱ آیین نامه اجرایی قانون الحاق یک تبصره به ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی، اگر مهریه وجه رایج کشور باشد، مرجع صالح باید به درخواست زوجین، میزان مهریه را بر حسب تغییر قیمت زمان تادیه، نسبت به سال وقوع عقد محاسبه نموده و تعیین نماید. 

طبق تبصره ماده ۱ آیین نامه، برای محاسبه مهریه به نرخ روز در صورتی که زوجین با یکدیگر توافق نموده باشند، بر این اساس رفتار خواهد شد. در ماده ۲ آیین نامه نیز به نحوه محاسبه مهریه اشاره شده است. برای این کار باید متوسط شاخص بها در سال قبل را تقسیم بر متوسط شاخص بها در سالی که عقد واقع شده است نمود. سپس رقم به دست آمده را ضرب در مهریه مندرج در عقدنامه نمود. 

محاسبه مهریه بعد از فوت زوج

علاوه بر این موارد در ماده ۳ آیین نامه به نحوه محاسبه مهریه زوجه از ترکه زوج متوفی اشاره شده است. طبق این ماده، تاریخ فوت زوج مبنایی برای محاسبه مهریه زوجه به شمار می رود. طبق قانون زوجه باید بتواند بعد از فوت زوج به راحتی به زندگی خود ادامه داده و حقوق خود را مطالبه نماید. 

یکی از مهمترین حقوق زوجه در زمان حیات و بعد از فوت زوج، مطالبه مهریه و استرداد جهیزیه می باشد. می دانیم که به مجرد عقد نکاح، مهریه دینی بر عهده مرد شده و باید آن را به زوجه بپردازد. به همین دلیل زوجه می تواند از همان زمان انعقاد عقد نکاح، اقدام به تصرف در مهریه خود نماید. 

اما تقریبا بیشتر زنان مهریه خود را تا زمان در قید حیات بودن همسر، از وی مطالبه نمی کنند. پس از مرگ زوج نیز مهریه از اموال باقی مانده از ایشان به زوجه تسلیم می شود. پس برای محاسبه مهریه به نرخ روز باید تاریخی را که زوج فوت نموده است در نظر گرفت. 

بعد از مرگ زوج، پرداخت دیون ایشان از واجبات به شمار می رود. مهریه زوجه نیز جزو دیون و بدهی های مرد است که باید پرداخت شود. در صورتی که مهریه زوجه وجه رایج باشد، برای محاسبه مهریهه باید به شاخص سال فوت شوهر توجه شود. 

پس در این صورت هر زمان که زن برای مطالبه مهریه به دادگاه مراجعه می کند، باید برای محاسبه مهریه به نرخ روز به زمان فوت همسرش مراجعه شود. 

خط پاسخگویی وکلای دادگستر : ۲۲۹۲۰۵۶۲ – ۰۲۱ (۲۰ خط ویژه)

محاسبه مهریه عقد دائم و موقت

مراجع خاصی در خصوص محاسبه مهریه به نرخ روز نظریه صادر نموده اند که به برخی از آنها اشاره می نماییم. همانطور که پیش از این بیان نمودیم، طبق ماده ۱ آیین نامه اجرایی تبصره الحاقی ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی، زمان محاسبه مهریه، نرخ شاخص در همان زمان وقوع عقد نکاح می باشد. 

به هیچ عنوان قانونگذار میان نکاح دائم یا منقطع تفاوتی قائل نشده است. از این رو عقد نکاح چه به صورت دائم منعقد شده باشد، چه به صورت موقت، و منقطع، برای محاسبه مهریه باید به زمان وقوع عقد نکاح مراجعه شود. این نظریه توسط اداره کل اجرایی و هیات نظارت مورد تایید واقع شده است. 

موارد قانونی خاصی در خصوص مهریه و نحوه محاسبه آن در قانون مدنی بیان شده است. که باید در زمان رسیدگی به پرونده مطالبه مهریه، به آنها استناد نمود.