ازدواج یک نوع عقد دو طرفه است که مرد و زن را بعد از انعقاد آن، درگیر تکالیف و حقوقی می نماید. برخی از حقوق مختص به زوج و برخی دیگر مختص به زوجه می باشد. مثلا زوجه بعد از عقد نکاح جهیزیه ای برای آغاز زندگی مشترک خود و زوج آماده می نماید. اما آیا فروش جهیزیه توسط شوهر طبق قانون تایید شده است؟
یعنی مرد می تواند بعد از ازدواج اقدام به فروش جهیزیه همسر خود نماید؟ این سوالات بدون شک ذهن تمامی مردم را به خود درگیر می نماید. برخی از افراد که نسبت به ماده های قانونی اطلاعاتی ندارند، تصور می کنند که حق فروش جهیزیه توسط شوهر نیز همچون حق طلاق، حق ریاست خانواده و … بعد از عقد نکاح به زوج تعلق می گیرد.
اما این باوری غلط است. طبق عرف، زمانی که عقد ازدواج صورت می گیرد زن با خود وسایل و لوازم منزل را به عنوان جهیزیه به همراه می آورد. البته این مسئله به هیچ عنوان از نظر قانونی، تکلیفی بر عهده زن نمی‌گذارد پس زن به آوردن جهیزیه مختار است. اما فروش جهیزیه توسط شوهر طبق قانون ایراد دارد.
زیرا مالکیت تمامی وسایلی که توسط زن برای آغاز زندگی مشترک به خانه شوهر برده می شود، بر عهده زوجه می باشد. طبق قانون مرد تنها حق استفاده از این وسایل را دارد و در صورت بروز اختلاف میان زن و مرد، زن می تواند تمامی جهیزیه خود را ببرد.
البته در صورتی که مرد مانع از بردن جهیزیه زن شود، یا اقدام به فروش جهیزیه نماید. زن می تواند با تنظیم دادخواست استرداد جهیزیه ، مرد را مجازات نماید. زیرا طبق قانون فروش جهیزیه توسط شوهر جرم محسوب می شود.
خط پاسخگویی وکلای دادگستر : ۲۲۹۲۰۵۶۲ – ۰۲۱ (۲۰ خط ویژه)
جرم فروش جهیزیه توسط شوهر
لازم است ابتدا بدانیم که تمامی لوازم و وسایلی که توسط زن به عنوان جهیزیه وارد منزل مرد می شود، در اصل در ید مالکیت زوجه می باشد. یعنی زن مالک تمامی جهیزیه ای است که به همسر خود می برد. پس مرد تنها حق استفاده از این لوازم را دارد و به هیچ عنوان فروش جهیزیه توسط شوهر مورد قبول نمی باشد.
در صورتی که مردی بدون کسب اجازه از همسر خود، اقدام به فروش جهیزیه همسر خویش نماید، مرتکب جرم شده است. پس زن می تواند بر علیه همسر خود طرح دعوا در مراجع کیفری نماید. در این جا این سوال مطرح می شود، که در صورت فروش جهیزیه توسط شوهر، زن تحت چه عنوانی می تواند اقدام به طرح شکایت از همسر خود نماید؟
برخی بر این باور هستند که زن می تواند تحت عنوان خیانت در امانت اقدام به طرح دعوا نماید. اما این مسئله درست نیست. زیرا اگر زوجه با عنوان فروش مال غیر اقدام به طرح شکایت از همسر خود نماید، می توانند نتیجه بهتری را بدست آورد.
در اصل فروش جهیزیه توسط شوهر نوعی فروش مال غیر است. چون این اموال متعلق به دیگری بوده و مرد با اقدام به فروش اموال، آنها را به شخص ثالثی منتقل نموده است. برای طرح شکایت، زوجه می تواند با تنظیم شکوائیه و ارائه آن به دادسرای محل وقوع جرم، از همسر خود به علت فروش جهیزیه توسط شوهر شکایت نماید. در صورتی که طبق مدارک و شواهد، مجرم بودن زوج اثبات شود، پرونده به دادگاه کیفری ارجاع داده خواهد شد.
خط پاسخگویی وکلای دادگستر : ۲۲۹۲۰۵۶۲ – ۰۲۱ (۲۰ خط ویژه)
محدوده تصرف شوهر در جهیزیه
با این که جهیزیه توسط زوجه تهیه می شود، اما استفاده از تمامی این لوازم به صورت مشترک خواهد بود. طبق قانون مرد حق اباحه تصرف در جهیزیه همسر خود دارد. که این یعنی تا زمانی که زندگی مشترک آنها دوام دارد، حق استفاده از منافع جهیزیه برای مرد در نظر گرفته شده است.
اما به هیچ عنوان حق فروش جهیزیه توسط شوهر در قانون بیان نشده است. پس محدوده تصرف مرد در جهیزیه، تنها مختص به استفاده از منافع می باشد. در این حالت این سوال مطرح می شود که آیا با این میزان حق محدودی که مرد در استفاده از جهیزیه دارد، ضامن سلامت آنها به شمار می رود؟
در پاسخ باید بگوییم شوهر به هیچ عنوان ضامن خرابی، گم شدن، از بین رفتن، نقص و … در هیچ یک از اموالی نیست که زن به عنوان جهیزیه به منزل شوهر خود می برد. مگر این که اقدام به از بین بردن عمدی اموال و جهیزیه زن نموده باشد. پس طبق قانون جهیزیه در دست مرد امانت نیست.
پس در صورتی که فروش جهیزیه توسط شوهر صورت پذیرد، باید عین یا قیمت یا مثل آن را به زوجه باز گرداند، اما به هیچ عنوان مرتکب جرم خیانت در امانت نشده است. زیرا جهیزیه در دستان مرد به امانت داده نشده بوده است.
اصولا در ابتدای آغاز زندگی رسیدی از تمامی اموال خریداری شده تهیه و به امضای زوج می رسانند. اما این مسئله به منزله امین بودن مرد در حفظ جهیزیه به شمار نمی رود. این صورت برداری تنها در زمانی می تواند به کمک زن اید، که فروش جهیزیه توسط شوهر صورت پذیرفته باشد، یا زن و مرد با یکدیگر دچار اختلاف شوند.
ثبت ديدگاه