محاکم قضایی به طور کلی ۲ نوع رای حکم و قرار را صادر می نمایند. حکم و قرار خود شامل ۲ نوع مقدماتی و نهایی می باشند. قرار منع تعقیب، یکی از قرارهای نهایی صادر شده از طرف محاکم قضایی است. نهایی بودن قرار منع تعقیب به این معنا است که با صدور این قرار، پرونده از طرف مرجع رسیدگی کننده به آن خارج می گردد. قرار منع تعقیب از جمله قرارهای صادر شده از طرف دادسرا می باشد که در قانون آیین دادرسی کیفری برای فرد شاکی، امکان اعتراض کردن به آن گذاشته شده است. تصمیم گیری در مورد اعتراض بر عهده دادگاه صالح می باشد. ممکن است، نتیجه تصمیم گیری درباره لایحه اعتراض به منع تعقیب دارای حالت های مختلفی باشد.
قرار منع تعقیب، احکام و مقررات مخصوص به خود را دارد و نحوه اعتراض به آن دارای شرایط خاص خود می باشد. در این مطلب درباره لایحه اعتراض به منع تعقیب از زبان باتجربه ترین وکیل کیفری صحبت خواهیم کرد، با ما همراه باشید.
آیا امکان اعتراض به قرار منع تعقیب وجود دارد؟
طبق ماده ۲۷۰ قانون آیین دادرسی کیفری که در سال ۱۳۹۲ به تصویب رسید. قرار منع تعقیب از جمله قرارهای نهایی صادر شده از طرف دادسرا (دادیار یا بازپرس) میباشد که مانند قرار موقوفی تعقیب، غیر قطعی است و قابل اعتراض می باشد. توجه داشته باشید، با اینکه با صدور قرار منع تعقیب، شاکی امکان اعتراض به قرار منع تعقیب را دارد.
اما مطابق بند پ ماده ۲۷۰ قانون آیین دادرسی کیفری، مهلت معترض شدن به قرارهایی که قابل اعتراض می باشند، برای افرادی که مقیم ایران هستند، ۱۰ روز و برای ایرانیان خارج از کشور، یک ماه از تاریخ ابلاغ می باشد.
چه افرادی حق اعتراض کردن به قرار منع تعقیب را دارند؟
مطابق ماده ۲۶۵ قانون آیین دادرسی کیفری، نحوه صدور قرار منع تعقیب از طرف بازپرس به ۲ صورت زیر است:
اولا، اگر عملی که متهم مرتکب شده جرم نباشد. یعنی عملی که متهم مرتکب شده است، در قانون به عنوان جرم شناخته نمی شود و جرم انگاری نشده است.
دوما، نبودن دلایل کافی برای انتساب جرم به متهم، به این معنی که فعل انتساب داده شده به متهم ماهیتا جرم به حساب می‌آید، اما قرائن و دلایل کافی برای منسوب کردن جرم به وی وجود ندارد.
مطابق بند الف ماده ۲۷۰ قانون آیین دادرسی کیفری، لایحه اعتراض به منع تعقیب با درخواست شاکی، امکان پذیر می باشد. حال، در صورتی که شاکی پرونده به قرار صادر شده معترض باشد. این امکان را دارد تا در دادگاه صالح که به جرم رسیدگی می کند با تنظیم لایحه، درخواست اعتراض به منع تعقیب را داشته باشد. برای مثال، شخصی به داشتن رابطه نامشروع با یک فرد دیگر متهم شده است و بازپرس پرونده برای این شخص قرار منع تعقیب را صادر می کند. در چنین حالتی شاکی این امکان را دارد تا نسبت به قرار صادر شده در دادگاه کیفری اعتراض نماید.
شرایط لایحه اعتراض به منع تعقیب
فرد شاکی برای درخواست لایحه اعتراض به منع تعقیب باید به یکی از دفاتر خدمات قضایی مراجعه نماید و پس از تکمیل فرم و پیوست لایحه، اعتراض خود را به قرار منع تعقیب ثبت نماید. ثبت اعتراض شاکی به صورت آنلاین و الکترونیکی می باشد. در زیر نکاتی درباره نوشتن لایحه اعتراض به منع تعقیب آورده شده است:
- اولا، فرد شاکی باید به مهلت قانونی تعیین شده در ماده ۲۷۴ قانون آیین دادرسی کیفری توجه داشته باشد.
- دوما، مشخصات کامل شاکی و مشتکی عنه با ذکر آدرس دقیق در لایحه اعتراض به قرار منع تعقیب به صورت کامل ذکر شود.
- سوما، کلیه مدارک و مستنداتی که در دادسرا همراه پرونده بوده است، باید به لایحه اعتراض به منع تعقیب پیوست شود تا در دادگاه برای مطالعه نمودن لایحه، نیاز به مرور مجدد پرونده نباشد.
مراحل دادگاه در رابطه با لایحه اعتراض به منع تعقیب
پس از دادن لایحه اعتراض به منع تعقیب توسط شاکی، مطابق ماده ۲۷۳ قانون آیین دادرسی کیفری، دادگاه به این قرار در جلسه فوق العاده رسیدگی می نماید. به طوری که تصمیمات دادگاه در رابطه با اعتراض قرار منع تعقیب به ۳ حالت زیر می باشد:
-
تایید قرار
اگر صدور قرار منع تعقیب با توجه به مفاد موجود در پرونده و تحقیقات انجام شده، به طور صریح و طبق قانون صورت گرفته باشد، دادگاه اعتراض شاکی را رد خواهد کرد و قرار صادر شده را تایید می کند. سپس، دادگاه مفاد منع تعقیب را به طرفین دعوا ابلاغ می نماید و پرونده مجددا به دادسرا می رود و بایگانی می شود. توجه داشته باشید که “قرار رد اعتراض شاکی و تایید منع تعقیب دادسرا” قطعی می باشد و غیرقابل اعتراض است.
-
نقض قرار منع تعقیب و قبول اعتراض شاکی
در صورتی که دادگاه با توجه به مفاد موجود در پرونده و مستندات و دلایل ارائه شده توسط شاکی، متوجه شود که قرار منع تعقیب درست نبوده است. بر اساس ماده ۲۷۴ قانون آیین دادرسی کیفری قرار منع تعقیب را نقض خواهد کرد و قرار جلب دادرسی را صادر می کند. پرونده نیز دوباره به دادسرا ارجاع داده می شود. در مرحله بعد بازپرس، فرد متهم را احضار و اتهام وارد شده را به وی تفهیم می کند و بعد از اخذ تامین مناسب و شنیدن آخرین دفاع متهم، همچنین قرار مجرمیت و کیفرخواست متهم، پرونده به دادگاه ارجاع داده می شود.
-
نقض تحقیقات
اگر دادگاهی که به دادخواست اعتراض منع تعقیب شاکی رسیدگی می کند، متوجه این موضوع شود که تحقیقات صورت گرفته از طرف دادسرا به طور ناقص انجام شده است. در چنین حالتی بدون اینکه نفیا یا اثباتا درباره اعتراض شاکی تصمیمی گرفته شود و صحت و سقم آن مشخص شود، قرار رفع نقص صادر می شود. همچنین، پرونده دوباره به دادسرا ارسال می شود تا رفع نقص صورت بگیرد. توجه داشته باشید، مطابق ماده ۲۷۴ قانون آیین دادرسی کیفری، دادگاه نیز می تواند تحقیقات مربوط به پرونده را تکمیل نماید.
ثبت ديدگاه