مراحل و نحوه رفع سوء اثر چک برگشتی

آیا تغییراتی که در قانون چک از سال ۱۳۹۷ اعمال شد، شرایط را برای دارندگان چک دشوار کرده است؟ با قوانین جدید شرایط کسانی که چک برگشتی دارند به چه صورت خواهد بود؟ آیا چک های برگشتی می توانند از خدمات جدید بانکی برخوردار شوند؟ رفع سوء اثر چک چه کمکی می تواند برای برطرف کردن چنین مشکلی انجام دهد؟ 

تصور کنید شخصی به هر دلیل همچون فراموشی، یا همزمانی پرداخت چند چک در یک تاریخ، موفق نشود حساب خود را به اندازه مبلغ چک صادر کرده پر از موجودی نماید. پس از آن نیز طبق قانون مهلت ۱۰ روزه به ایشان داده می شود تا بتواند مبلغ مورد نظر را تامین کند. اما صادرکننده چک در این مهلت نیز موفق به تامین مبلغ چک نشده و در نهایت چک او برگشت بخورد. 

در چنین موقعیتی صادرکننده چک برای رفع سوء اثر چک خود باید چه کند؟ می دانید که طبق قانون جدید چک در صورتی که چک صادر کننده ای برگشت بخورد، از تمام خدمات و تسهیلات بانکی محروم خواهد شد. از جمله توقف گردش مالی و  پولی در تمامی کارتها بانکی و حساب ها به میزان کسری مبلغ چک، عدم امکان افتتاح حساب و صدور کارت بانکی جدید، عدم گشایش اعتبار اسنادی ریالی یا ارزی، عدم پرداخت هرگونه تسهیلات بانکی و ممنوعیت ارائه دسته چک جدید. البته این موضوع با جلوگیری از وصول چک به دلایل قانونی متفاوت خواهد بود.

حال برای رفع سوء چک برگشتی چه کاری می توان انجام داد؟ در ادامه به این مسئله خواهیم پرداخت. 

خط پاسخگویی وکلای دادگستر : ۲۲۹۲۰۵۶۲-۰۲۱ (۲۰ خط ویژه)

مراحل قانونی برای رفع سوء اثر چک

۵ مرحله برای رفع سوء اثر از چک برگشتی وجود دارد که در ادامه به تفصیل هر یک از این مراحل قانونی را توضیح خواهیم داد.

• تامین موجودی

در صورتی که لاشه چک برگشتی موجود باشد، می توان با تامین موجودی اقدام به رفع سوء اثر از چک نمود. در این روش لازم است مبلغ کسری موجودی را به سپرده جاری واریز کرده و بانک پس از رفع برگشت چک و پرداخت مبلغ به دارنده، اقدام به رفع سوء چک برگشتی صاحب حساب می نماید. پس از واریز مبلغ چک به حساب جاری، بانک اقدام به مسدود کردن حساب می نماید تا زمانی که دارنده چک برای دریافت مبلغ کامل چک برگشتی به بانک مراجعه نماید.

لازم است بانک در طی ۳ روز کاری از طریق روش های مطمئن همچون مکاتبه، به دارنده چک اطلاع دهد که برای تحویل مبلغ چک برگشتی خود به بانک مراجعه نماید تا از چک رفع سوء شود.

در صورتی که به هر دلیل دارنده چک برای دریافت مبلغ به بانک مراجعه نکرد، این مبلغ به مدت یک سال نزد بانک مسدود خواهد ماند.

• ارائه رضایت نامه محضری از ذینفع به بانک

در صورتی که لاشه چک برگشتی در دست نباشد، یعنی به هر دلیل سوخته، پاره، دزدیده و یا مفقود شده باشد، ذینفع چک می تواند به دفترخانه اسناد رسمی مراجعه کرده و رضایت خود را برای رفع سوء اثر چک اعلام دارد. بانک پس از دریافت رضایت نامه رسمی و قانونی ذینفع، از چک برگشتی رفع سوء خواهد نمود.

در صورتی که دارنده چک شخص حقوقی دولتی یا غیر دولتی باشد نیز، می تواند با ارائه نامه رسمی به بانک، رضایت خود را مبنی بر رفع سوء از چک برگشتی اعلام نماید.

• ارائه لاشه چک برگشتی

اگر لاشه چک برگشتی موجود باشد، می توان خارج از چارچوب بانک توافق کرد. مثلا صادر کننده چک می تواند با دادن چک دیگر یا پرداخت مبلغ چک، لاشه چک قبل را دریافت کرده و با مراجعه به بانک و دریافت رسید تحویل، از چک برگشتی خود رفع سوء اثر نماید.

• ارائه حکم قضایی مبنی بر رفع سوء چک برگشتی

در صورتی که صادر کننده چک با هر روشی موفق شود از مراجع قضایی اقدام به دریافت حکمی مبنی بر رفع سوء اثر چک نماید، بانک موظف خواهد بود پس از کسب اطمینان از صحت حکم، مراحل را برای رفع سوء از چک برگشتی اعمال نماید.

• واریز مبلغ چک به حساب جاری و مسدود کردن آن به مدت ۲۴ ماه

در نهایت نیز باید به روش وایز مبلغ و مسدود کردن آن به مدت ۲ سال برای رفع سوء اثر چک اشاره کنیم. تصور کنید دارنده چک به هیچ عنوان در دسترس نباشد. از این رو نمی توان به بانک مراجعه کرده و چک را نقد کرد یا لاشه آن را دریافت کرده و به بانک تحویل دارد. در چنین موقعیتی چه باید کرد؟

قانون برای چنین موقعیتی نیز یک راهکار مناسب پیش بینی نموده است تا صادر کننده چک بتواند اقدام به رفع سوء اثر چک برگشتی خود نماید. برای این کار لازم است معادل کسری موجودی را به حساب جاری واریز نموده و درخواست مسدود نمودن آن را نمایید. این مدت مسدودی حساب معمولا ۲۴ ماه یا ۲ سال به طول می انجامد تا زمانی که دارنده چک برای دریافت مبلغ خود به بانک مراجعه کند.

بانک باید در طی ۵ روز کاری طی نامه ای تامین شدن وجه چک را به اطلاع دارنده رساند. پس از آن صاحب حساب میتواند اقدام به رفع سوء اثر چک نماید. البته این مورد دارای یک شرط نیز هست. لازم است حساب قرض الحسنه جاری که اقدام به واریز پول و درخواست مسدودی آن را می نمایید، نباید توسط مراجع قضایی قبلا مسدود شده باشد.

 مدت زمان لازم برای رفع سوء اثر از چک برگشتی چقدر است؟ 

بانک می تواند بنا به درخواست مشتری، از سوابق چک های برگشتی ایشان که در سامانه اطلاعاتی بانک مرکزی موجود است، صورت کاملی تهیه نموده و آن را در اختیار صاحب چک قرار دهد. تا بدانید مشخصات چک های برگشتی و تاریخ درج برگشت این چک ها چیست و به چه صورت در بلک لیست بانک مرکزی به ثبت رسیده اند. 

در صورتی که یکی از مراحل یاد شده برای رفع سوء اثر چک را انجام داده باشید، بانک فرآیند حذف نام شما از لیست بدهی های بانکی، را آغاز خواهد کرد. ۷ الی ۱۰ روز کاری، زمان برای رفع سوء اثر لازم خواهد بود. پس از این مدت می توانید به صورت آنلاین اقدام به استعلام چک برگشتی خود نمایید. در صورتی که هنوز در سوابق بانکی شما چک برگشتی وجود داشته باشد باید به بانک مراجعه نموده و پیگیری نمایید. در غیر این صورت می توانید به راحتی از خدمات بانکی بهره مند شوید. گروه وکلای پاسارگاد بهترین وکلای مالی در زمینه چک و سفته در اختیار دارد که می توانید جهت مشاوره و یا پذیرش وکالت با دفتر موسسه تماس حاصل فرمایید.