طبق قانون زن و مرد به دو روش می توانند از یکدیگر جدا شوند. یک روش برای جدایی زوجین این است که زن و مرد برای انجام طلاق به صورت طلاق توافقی یا طلاق از طرف مرد یا زن اقدام می کنند و روش دوم فسخ نکاح است. برای توضیح تفاوت های طلاق و فسخ نکاح باید گفت طلاق هنگامی انجام می شود که زن و مرد زندگی مشترک خود را آغاز کرده باشند و به دلیل نداشتن تفاهم، ناتوانی در بچه دار شدن، کراهت از یکدیگر و … تصمیم به طلاق و جدایی بگیرند. اما فسخ نکاح در مواردی اتفاق می افتد که زن یا مرد عیوب خود را از طرف دیگر پنهان کرده باشد و یا تدلیس در ازدواج صورت گرفته باشد.
وجود مشکلاتی از قبیل عنن بودن مرد یا بیماری های خاص زن و مرد فسخ نکاح را در پی خواهد داشت. در چنین مواردی قانونگذار این امکان را به زن و مرد داده است که بدون انجام تشریفات بتوانند، عقد ازدواج را باطل کنند. یکی از دلایل انحلال نکاح یا عقد ازدواج این است که زن یا مرد به واسطه یکی از دلایل زیر عقد ازدواج یا نکاح خود را بر هم بزند:
- عیوب زن
- عیوب مرد
- تدلیس
- تخلف از شرط
مطابق ماده ۱۱۲۰ قانون مدنی ” عقد دائم به فسخ یا طلاق منحل می شود “. طلاق و فسخ نکاح عقد دائم را خاتمه می دهند و دارای شباهت هایی با یکدیگر می باشند. اما، این دو با داشتن شباهت های زیاد با یکدیگر متفاوتند و هر یک از آن ها دارای آثار ویژه خود می باشند. در این مطلب درباره تفاوت فسخ نکاح و طلاق از زبان بهترین وکیل طلاق و خانواده در گروه وکلای پاسارگاد صحبت خواهیم کرد، با ما همراه باشید.
موارد و شرایط فسخ نکاح
همانطور که اشاره شد، فسخ نکاح به معنی خاتمه دادن یک طرفه به ازدواج دائم به علت وجود یکی از عیب های مطرح شده در قانون برای زن و مرد می باشد. با در نظر گرفتن مواردی که برای فسخ نکاح و عقد ازدواج در قانون مدنی آمده است، موارد زیر عیوب زن یا مرد را شامل می شود:
بر اساس ماده ۱۱۲۱ قانون مدنی:
جنون هر یک از زن و شوهر، به شرط اینکه استقرار یابد، یعنی جنون ادواری نباشد، از موارد فسخ نکاح می باشد. همچنین، مطابق ۱۱۲۲ قانون مدنی خصاء، عنن (مشروط بر اینکه مرد حتی یک مرتبه عمل جنسی را انجام نداده باشد) و مقطوع بودن آلت تناسلی، عیوب مردان در فسخ نکاح از طرف زن می باشند. همینطور، بر اساس ماده ۱۱۲۳ قانون مدنی، عیوب زنان که از موارد فسخ نکاح بوده، شامل قرن، جذام، برص، افضاء، زمین گیری و نابینایی از هر دو چشم می باشد.
در صورتی که یکی از عیوب گفته شده در زن یا مرد وجود داشته باشد، طرف مقابل می تواند با مراجعه به دادگاه تقاضای فسخ نکاح را داشته باشد و بعد از ثابت نمودن عیب طرف مقابل در دادگاه، موفق به دریافت حکم فسخ نکاح خواهد شد.
شباهت های فسخ نکاح با طلاق
همانطور که اشاره شد، مطابق ماده ۱۱۲۰ قانون مدنی “عقد دائم به فسخ یا طلاق منحل می شود”. بنابراین، می توان گفت، فسخ نکاح با طلاق دارای شباهت هایی می باشد. در زیر مهم ترین شباهت های فسخ نکاح با طلاق آورده شده است:
- طلاق و فسخ نکاح باعث منحل شدن و از بین رفتن ازدواج دائم می شوند. عقد ازدواج قبل از اعمال نمودن حق فسخ یا طلاق مشکلی ندارد و صحیح می باشد. اما پس از آن، عقد ازدواج دارای اثر حقوقی و قانونی نمی باشد.
- یکی دیگر از وجوه تشابه فسخ نکاح و طلاق عده آن ها است. عده تعیین شده برای فسخ نکاح و طلاق یکسان می باشد.
- قواعد و قوانین مربوط به مهریه در هر دو مورد یکسان است.
تفاوت های قانونی بین فسخ نکاح و طلاق
با وجود شباهت های زیاد فسخ نکاح و طلاق، این دو دارای تفاوت هایی با یکدیگر می باشند و دارای ماهیت های مختلفی هستند. در زیر مهم ترین تفاوت فسخ نکاح و طلاق آورده شده است:
- طلاق عملی حقوقی است که دارای تشریفاتی می باشد و در قانون برای صحت طلاق یک سری شرایط در نظر گرفته شده است. به طوری که اگر این تشریفات به درستی انجام نشوند، طلاق صحیح نخواهد بود. طبق مقرراتی که در قانون و شرع تعیین شده است، طلاق با خوانده شدن صیغه مخصوص و با شاهد بودن دو مرد عادل صورت می پذیرد. این در حالی است که فسخ نکاح دارای تشریفات خاصی نمی باشد و به محض اراده فردی که حق فسخ نکاح را دارد، انجام خواهد شد.
- برای درست بودن طلاق، زن در زمان جاری شدن صیغه طلاق باید شرایط خاصی داشته باشد. به عنوان مثال، طلاقی که در زمان عادت ماهیانه انجام شود، صحیح نیست. اما، فسخ نکاح دارای این شرایط نمی باشد.
- در صورتی که طلاق صورت گرفته از نوع طلاق رجعی باشد، مرد در مدتی که برای عده تعیین شده است می تواند به همسر خود رجوع نماید. اما، این موضوع درباره فسخ نکاح صحیح نیست و در فسخ نکاح رجوع مرد به همسرش امکان پذیر نمی باشد. در چنین شرایطی اگر زن و مرد تمایل داشته باشند به زندگی مشترک خود برگردند، باید عقد نکاح جدید بین آن ها منعقد شود.
ثبت ديدگاه