نگهداری و سرپرستی از اعضا خانواده تنها مربوط به دوران طفولیت نیست. در زمان سالخوردگی والدین، این چرخه برعکس خواهد شد و فرزندان باید مسئولیت نگهداری از پدر و مادر خود را به عهده بگیرند، با این تفاوت که از نظر قانونی دریافت اجرت المثل نگهداری پدر و مادر از برادر و خواهر امکان پذیر می باشد. حمایت از اعضای خانواده موجب بقا خانواده می شود و کسانی که به نگهداری از والدین خود می پردازند نتیجه این رفتار انسانی خود را خواهند دید.
رکن قانونی مطالبه اجرت المثل نگهداری از پدر و مادر
حضانت از فرزندان جزو تکالیف والدین است، اما نگهداری از والدین به عنوان تکلیف قانونی در نظر گرفته نشده و افراد می توانند اجرت المثل نگهداری از پدر و مادر را دریافت نمایند.
هرچند مراقبت از پدر و مادر جزو توصیه های دینی است و بی توجهی به والدین می تواند عقوبت سختی در دنیا و آخرت داشته باشد. اما در روابط میان افراد و با وجود سایر اعضا خانواده و خواهر و برادران دیگر زمان نگهداری از والدین باید میان اعضا تقسیم بندی شود.
قانونگذار در ماده ۳۳۶ درباره دریافت اجرت المثل بیان می کند:
هر گاه کسی بر حسب امر دیگری اقدام به عملی نماید که عرفاً برای آن عمل اجرتی بوده و یا آن شخص عادتاً مهیای آن عمل باشد عامل مستحق اجرت عمل خود خواهد بود مگر اینکه معلوم شود که قصد تبرع داشته است.
با توجه به این ماده اجرت المثل بهای عملی است که شخص خود را برای انجام آن آماده کرده و در صورتی که در دادگاه اثبات شود که شخص قصد تبرع و انجام عمل به صورت رایگان را نداشته است، اجرت المثل به ایشان تعلق می گیرد.
نگهداری از پدر و مادر نوعی پرستاری از دیگری است که به طور حتم عمل شخص بها و ارزش اقتصادی دارد، اما اینکه در چه مواقعی شخص برای مطالبه اجرت المثل نگهداری از پدر و مادر اقدام کند، بستگی به شرایط و اختلافات حقوقی میان اعضا خانواده دارد.
دلیل دریافت اجرت المثل نگهداری والدین
همانطور که گفته شد نگهداری از والدین می تواند از اعمال خیرخواهانه یک شخص در نظر گرفته شود اما در برخی مواقع اختلافاتی میان اعضاء خانواده به وجود می آید که باعث می شود، افراد برای دریافت اجرت المثل نگهداری از پدر و مادر اقدام نمایند.
اولین فرض آن است که شخص پرستار در تنگنا باشد و نگهداری از پدر یا مادر موجب شود که از حرفه خود باز بماند و منبع درآمد خود را از دست بدهد، در این صورت دریافت اجرت المثل می تواند پاسخگوی نیاز های مالی وی باشد.
فرض دیگری که باعث می شود افراد برای دریافت اجرت المثل نگهداری والدین اقدام کنند آن است که تعداد برادرها و خواهرها بیش از یک نفر باشد و هر کدام از این افراد می توانند به طور دوره ای از والدین خود نگهداری کنند و بار مسئولیت بر شانه یک نفر نباشد اما بی توجهی سایر اعضا خانواده موجب می شود که شخص پرستار به طور قانونی برای دریافت اجرت المثل نگهداری از پدر و مادر وارد عمل شود.
فرض دیگری که در بسیاری از پرونده های از این دست مشاهده می شود آن است که دختر یا پسر مجرد از مادر خود در خانه پدری نگهداری می کند و چون پدر در قید حیات نیست و خانه جزو میراث به حساب می آید، سایر برادرها و خواهرها از فرد مجرد می خواهند که اجرت المثل استفاده از خانه پدری را پرداخت کند. در چنین مواردی معمولا فرد می تواند در برابر ایشان اجرت المثل نگهداری از مادر را مطالبه کند و به این ترتیب به نحو دیگری از حقوق مالی خود دفاع نماید.
نحوه دریافت اجرت المثل نگهداری والدین
برای دریافت هزینه نگهداری والدین، شخص باید دادخواستی مبنی بر مطالبه هزینه تنظیم نماید. با توجه به مورد پرونده طرف دعوا ممکن است پدر یا مادر و یا خواهر و برادران باشند.
دادگاه با تعیین وقت قبلی طرفین را احضار و دفاعیات ایشان را خواهد شنید. خوانده باید ثابت کند که عمل فرد تبرعی بوده و با قصد رایگان به پرستاری از والدین پرداخته است. در صورتی که نتواند اثبات کند دادگاه حکم به پرداخت اجرت المثل نگهداری پدر و مادر خواهد داد.
تعیین میزان اجرت المثل به عهده دادگاه است و بعد از در نظر گرفتن مستندات، فاکتورها، هزینه های انجام شده و بررسی وضعیت شخص نیازمند به نگهداری در این مورد تصمیم گیری خواهد کرد.
مبلغ این هزینه ممکن است از مستمری که مادر یا پدر دریافت می کند پرداخت شود. در صورتی که والدین منبع درآمدی نداشته باشند از ماترک ایشان سهم هزینه نگهداری از پدر و مادر تعیین خواهد شد و اگر خوانده دعوا خواهر و برادران باشند هزینه تعیین شده میان این افراد تقسیم می شود.
ثبت ديدگاه