مهمترین انتخاب هر انسان در طول زندگی، یافتن فردی مناسب برای ازدواج و تشکیل خانواده است. طبق رسوم در هر شهری با هر فرهنگی، خانواده ها در دوران نامزدی، پیش و یا بعد از عقد اقدام به ارسال هدایایی به عروس یا داماد خود می نمایند. اما در صورت بروز مشکل آیا شرایطی برای پس گرفتن هدایای نامزدی وجود دارد؟ ممکن است برخی از انتخاب ها به درستی صورت نپذیرند و همین مسئله مشکلاتی را به بار آورد.
از جمله مشکلاتی که بسیار در میان زوج ها رخ می دهد، برهم خوردن قرار ازدواج پیش از عقد رسمی است. یعنی دختر و پسر در دوران نامزدی با یکدیگر به مشکل برخورده و از عقد منصرف می شوند. در این زمان مسئله پس گرفتن هدایای نامزدی و قبل از عقد رسمی مطرح می شود که اصولا این هدایا از قبیل سرویس طلا، حلقه نامزدی یا نشان، آینه و شمعدان و … می باشند.
خط پاسخگویی وکلای دادگستر : ۲۲۹۲۰۵۶۲ – ۰۲۱ (۲۰ خط ویژه)
ماهیت هدایا برای پس گرفتن هدایای نامزدی
معمولا هدایایی که در این دوران از سوی خانواده ها و وابستگان دختر و پسر به آنها اهدا می شود، با هدایایی که بعد از عقد (ماهیت هبه) به آنها داده می شود دارای ماهیت متفاوتی از لحاظ حقوقی هستند. به همین دلیل شرایط پپس گرفتن هدایای نامزدی و قبل از عقد نیز با بعد از عقد متفاوت خواهد بود.
طبق ماده های قانون مدنی ( ماده ۱۰۳۷ و ۱۰۳۸)، در صورتی که ازدواج از سوی هر یک از طرفین به هم بخورد، نامزدها می توانند اقدام به مطالبه هدایی که به یکدیگر اهدا نموده اند نمایند. در صورتی هم که عین هدایا موجود نباشد، طرفین باید قیمت هدایایی که نگه داشته اند بپردازند. مگر این که بدون قصد و اقدامی، این هدایا تلف شده باشند.
پس گرفتن هدایای نامزدی، در صورتی که یکی از طرفین فوت نموده و از این رو نامزدی و وصلت بهم بخورد، شایع نخواهد بود.
ماهیت هدایای دوران عقد
بر طبق مصادیق عقد سنتی، هدایای دوران عقد نوعی بخشش بدون عوض خواهد بود پس به همین دلیل قوانین پس گرفتن هدیه شامل این دسته از هدایا نخواهد گردید.
طبق ماده ۷۹۵ قانون مدنی، هبه عقدی می باشد که به موجب آن فردی مالی را به صورت مجانی به تملک دیگری در آورد. از این رو تملک کننده را واهب، مورد هبه را عین موهوبه، و هبه کننده را متهب می نامند.
شرایط پس گرفتن هدایای نامزدی
همانطور که در ماده های ۱۰۳۷ و ۱۰۳۸ قانون مدنی بیان نمودیم، پس گرفتن هر نوع هدیه ای که توسط خانم یا آقا و خانواده آنها به طرف دیگر داده شده باشد، قابل مطالبه نمی باشد. مگر تحت شرایط خاصی که این شرایط عبارتند از:
- ازدواج به دلیل فوت شدن خانم یا آقا بر هم نخورده باشد.
- هدایا در راستای ازدواج به طرفین اهدا شده باشد، نه با انگیزه دیگری. مثلا هدیه برای تولد یا هیچ نوع روابط خانوادگی دیگری اهدا نشده باشد.
- پس گرفتن هدیه قبل از عقد در صورت برهم خوردن قرار ازدواج باشد. در این صورت تمامی هدایایی که توسط طرفین به یکدیگر اهدا شده اند، قابل مطالبه می باشند.
- در صورت موجود بودن خود هدایا، می توان اقدام به پس گرفتن هدیه قبل از عقد نمود. اما در صورتی که هدیه موجود نباشد، می توان اقدام به دریافت قیمت هدایا از طرف مقابل نمود. البته در این حالت تنها می توان قیمت هدیه‌هایی را مطالبه نمود که مصرف شدنی نیست. یعنی هدایایی همچون عطر یا لباس، که با مصرف نمودن از بین می روند شامل این شرایط نمی باشند.
- هدایایی که قابل نگه داشتن هستند. همچون طلا، در صورتی که گم شده باشند یا به هر دلیل از بین رفته باشند، در صورتی که به با هماهنگی قبلی از بین نرفته باشند، قابل مطالبه خواهند بود.
پس در صورتی می توان اقدام به پس گرفتن هدیه قبل از عقد که هر یک از این شرایط بیان شده را داشته باشند. پس از آن با طرح شکایت برای پس گرفتن خود هدیه یا قیمت آن، می توان اقدام نمود.
ثبت ديدگاه