5/5 - (2 امتیاز)

بخشیدن مهریه یکی از موارد مبهم و مورد اختلاف در قانون است. شرایط بذل مهریه و نحوه انجام آن مورد اختلاف حقوق دان ها و حتی مراجع قضایی مختلف است. این که زن بعد از بخشیدن مهریه بتواند به آن رجوع کند و مطالبه مهریه نماید نیز خود داستانی مجزا دارد.

به طور کلی مهریه حق زن بر گردن مرد است. این حق بعد از قبول عقدنامه بر ذمه مرد قرار می گیرد و از آن لحظه زن می تواند هر زمانی که بخواهد حق خود را پس از محاسبه مهریه به نرخ روز از مرد بخواهد. این حق حتی بعد از مرگ مرد یا زن از بین نمی رود. یعنی اگر مردی بمیرد و زن مهریه خود را از او نگرفته باشد، از باقی مانده اموال مرد باید حق مهریه زن پرداخت شود. همچنین بعد از مرگ زن حق مهریه او به وراث می رسد.

اما در برخی موارد زن به هر دلیل تصمیم می گیرد که تمام یا بخشی از مهریه خود را به مرد ببخشد و به نوعی از گرفتن تمام یا بخشی از مهریه صرف نظر می کند. این کار می تواند علل مختلفی داشته باشد. مثلا زن می تواند برای نشان دادن اعتماد و علاقه خود به مرد این کار را بکند و یا در ازای گرفتن چیزی مهریه خود را ببخشد. با این وجود فارغ از این که علت بخشیدن مهریه چیست، این کار مراحل و شرایط خاص خودش را دارد. اگر بخواهیم اهمیت موضوع را بهتر به شما نشان دهیم، این گونه می توانیم بگوییم که بسته به نوع انتخاب کلماتی مانند ” هبه، ابرا و … ” شرایط قانونی متفاوتی نیز ایجاد می شود. با ما در ادامه همراه باشید تا با این شرایط بیشتر آشنا شویم.

خط پاسخگویی وکلای دادگستر : ۲۲۹۲۰۵۶۲-۰۲۱ (۲۰ خط ویژه)

بخشیدن مهریه، سند رسمی یا غیر رسمی؟

از نظر عموم بخشیدن مهریه راه های مختلفی دارد. یک زن می تواند به واسطه یک دست نویس، اقرار شفاهی و یا یک سند رسمی تنظیم شده تمام یا بخشی از مهریه خود را ببخشد. اما سوال اصلی اینجاست که از نظر دادگاه و مراجع قضایی کدام یک از این روش ها قابل استناد است؟

مسلماً می توان حدس زد که مراجع قضایی اعتبار بالایی برای اسناد رسمی قائل هستند. پس هر آنچیزی که طی این اسناد به امضای طرفین رسیده باشد از نظر دادگاه و مراجع قضایی حجت است. اما در مورد اسناد غیر رسمی داستان کمی متفاوت است.

بخشیدن یا بذل مهریه

عده ای از حقوق دان ها معتقد هستند که در مورد بذل مهریه اسناد غیر رسمی فاقد اعتبار هستند و نمی توان بر اساس آن در دادگاه چیزی را ثابت کرد. چرا که ممکن است این سند در شرایطی غیر عادی تنظیم شده باشد. اما عده ای دیگر معتقد هستند که این سند از آنجایی که در دسته اسناد غیر رسمی قرار می گیرد و هر سند غیر رسمی به هر حال اعتباری دارد و در دادگاه می توان بر اساس آن استناد کرد، بخشیدن مهریه به واسطه یک دست خط قابل پیگیری است.

اما در مورد اقرار شفاهی به بخشیدن مهریه می توان به سادگی گفت که این مسئله توسط هیچ مرجع قضایی یا دادگاه مورد قبول نیست و حتی با وجود شاهدهای متعدد کسی نمی تواند ثابت کند که زن تمام یا بخشی از مهریه خود را بخشیده است.

به طور کلی به نظر می رسد مسئله بذل مهریه در قانون کمی پیچیده است. حتی تنظیم سند رسمی این موضوع نیز سختی های خاص خودش را دارد. استفاده از کلمات مختلف می تواند نتایج مختلفی نیز به همراه داشته باشد.

شرایط بخشیدن مهریه

اگر بخواهیم تنها سند رسمی در مورد بخشیدن مهریه را ملاک قرار دهیم، زن باید همراه با سند ازدواج یا صیغه نامه خود (در ازدواج های موقت) همراه با زوج و مدارک هویتی به دفاتر اسناد رسمی مراجعه کنند.

توجه داشته باشید که برخی از انواع بخشیدن مهریه غیر قابل رجوع هستند. مثلا بر اساس ماده ۸۰۶ قانون مدنی ” هر گاه داین، طلب خود را به مدیون ببخشد حق رجوع ندارد” بنابراین اگر در سند رسمی بخشیدن مهریه قید شود که زن این مهریه را به زوج هبه کرده، عملا هیچگاه نمی تواند از دادگاه درخواست رجوع به آن را داشته باشد و یا اگر زن حق مهریه را از گردن مرد بردارد و یا به اصطلاح ابرا کند، این حق غیر قابل بازگشت است.

از این رو معمولا در دفاتر اسناد رسمی بخشیدن مهریه را مشروط به حضور پدر، برادر یا یکی از اعضای خانواده کرده اند. در حالی که در قانون حضور پدر یا برادر اجباری نیست و هیچ الزامی برای آن وجود ندارد. در کلام ساده تر دفاتر اسناد رسمی به سبب مشکلاتی که در مورد بخشیدن مهریه و به خصوص بذل مهریه بدون رجوع ایجاد می شود در عمل بدون حضور پدر یا قیم همسر اقدام به تنظیم و ثبت سند رسمی برای بخشیدن مهریه نمی کنند.  علت اصلی این موضوع این است که زن ذاتا موجودی احساسی است و این گذشتن از حق به هر دلیل ممکن است عواقب بدی برای او داشته باشد. حضور پدر یا برادر زوجه می تواند تضمینی بر منطقی بودن رفتار زوجه باشد.

حق بخشیدن مهریه توسط زن یا وکیل قانونی او

به طور خلاصه می توان اینگونه بیان کرد که بخشیدن مهریه شرایط نسبتا پیچیده ای دارد. یادتان باشد که مهریه حق بلاعزل زن محسوب می شود و هیچکس، حتی خود قانون نیز نمی تواند این حق را در هیچ شرایطی (مگر شرط باطل بودن ازدواج) از زن بگیرد. بنابراین در مورد بخشیدن مهریه هیچکس جز زن یا وکیل قانونی او نمی تواند اقدام کند و هیچکس این حق را ندارد که زن را مجبور به بخشیدن مهریه کند.

زن می تواند بر اساس شرایط حاکم بر زندگی و موارد دیگر اقدام به بخشیدن تمام یا بخشی از مهریه خود کند. اما باید توجه داشته باشد که برخی از انواع بخشیدن مهریه قابل برگشت و برخی دیگر غیر قابل برگشت است. این موارد بسیار جزئی اما مهم می تواند در آینده زندگی طرفین نقشی مهمی بازی کند. بنابراین سعی کنید در این موارد حتما از یک حقوقدان یا بهترین وکیل پایه یک دادگستری راهنمایی بگیرید.