4.5/5 - (2 امتیاز)

همه‌ی ما به خوبی می دانیم که محیط زیست و منابع ملی یک سرزمین همان زیر بنای توسعه‌ی پایدار آن جامعه می باشد و رشد سایر بخش های جامعه به کارکرد صحیح و استفاده‌ی درست از این منابع وابسته است. بنابراین میتوان به خوبی به این نکته پی برد که هرگونه تجاوز به منابع ملی و تخریب محیط زیست باعث آسیب به منابع یک جامعه می شود و آینده‌ی اقتصادی آن جامعه را تحت تاثیر قرار می‌دهد، بنابراین هرگونه تجاوز به منابع ملی و آسیب و تخریب محیط زیست شامل مجازات خواهد بود و با متخلفان برخورد خواهد شد.

همانطور که می‌دانید  از دورانی که جهان به سمت و سوی پیشرفت و صنعتی شدن پیش رفت؛ جامعه‌ی بشری از طبیعت و منابع زیست محیطی به عنوان ابزاری برای صنعتی شدن استفاده کرد اما همین موضوع باعث شد تا به بهانه‌ی پیشرفت اقتصادی و اجتماعی در چند دهه‌ی اخیر، شاهد پیامد های مخربی در جامعه باشیم و سلامت انسان و بقا حیوانات به خطر بیفتد.

منابع ملی شامل جنگل‌ها، مراتع، دریا، ساحل، تالاب‌ها و پناهگاه‌های حیات وحش و… می‌شود و به عنوان سرمایه جامعه به حساب می آید و هرگونه آسیب و تجاوز به منابع ملی باعث کاهش سرمایه های سرزمینی می شود.

طبق آمار بدست آمده در سال های اخیر، مسائلی مانند ویلاسازی و ساختمان سازی در محیط زیست باعث بیشترین خسارت به طبیعت می شود و قوانین تجاوز به منابع ملی با هدف کاهش جرائم زیست محیطی، بنیانگذاری شده اند.

خط پاسخگویی وکلای دادگستر : ۲۲۹۲۰۵۶۲ – ۰۲۱ (۲۰ خط ویژه)

تجاوز به منابع ملی در قانون مجازات اسلامی

 تجاوز به منابع ملی علاوه بر آنکه باعث آسیب به محیط زیست جانوری و گیاهی می‌شود، سلامت و حیات انسانی را نیز به خطر می اندازد وهمین موضوع نیز باعث می‌شود تا چنین اقداماتی در قانون مجازات اسلامی نیز مورد بررسی قرار گیرند و برای چنین جرائمی، مجازات هایی نیز تعیین شده است.

 تجاوز به منابع ملی شامل هرگونه اقدامی می شود که به بهداشت عمومی جامعه آسیب برساند. در رابطه با همین موضوع و تجاوز به منابع آبی سرزمین نیز می توان به ماده ی 688 قانون مجازات اسلامی استناد کرد:

تجاوز به منابع ملی

(هر اقدامی که تهدید علیه بهداشت عمومی شناخته شود از قبیل آلوده کردن آب آشامیدنی یا توزیع آب آشامیدنی آلوده، دفع غیر‌بهداشتی فضولات انسانی و دامی و مواد زاید، ریختن مواد مسموم‌کننده در رودخانه‌ها، زباله در خیابانها و کشتار غیر مجاز دام، استفاده غیرمجاز‌ فاضلاب خام یا پساب تصفیه‌خانه‌های فاضلاب برای مصارف کشاورزی ممنوع می‌باشد و مرتکبین چنانچه طبق قوانین خاص مشمول مجازات ‌شدیدتری نباشند به حبس تا یک سال محکوم خواهند شد.

تبصره ماده 688 قانون مجازات اسلامی

تبصره ۱ – تشخیص این که اقدام مزبور تهدید علیه بهداشت عمومی و آلودگی محیط زیست شناخته می‌شود و نیز غیرمجاز بودن کشتار دام و دفع‌ فضولات دامی و همچنین اعلام جرم مذکور حسب مورد بر عهده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان ‌دامپزشکی خواهد بود.

تبصره ۲ – منظور از آلودگی محیط زیست عبارت است از پخش یا آمیختن مواد خارجی به آب یا هوا یا خاک یا زمین به میزانی که کیفیت فیزیکی،‌ شیمیایی یا بیولوژیک آن را به طوری که به حال انسان یا سایر موجودات زنده یا گیاهان یا آثار و ابنیه مضر باشد تغییر دهد. )

نکته:

توجه داشته باشید که تجاوز به منابع ملی شامل آسیب و خسارت به منابع طبیعی و جنگل ها نیز می‌شود. در قوانین کشور ما برای افرادی که مرتکب جرایم تجاوز به منابع ملی می شوند و با اقداماتی همچون: حریق و تخریب در جنگل ها باعث آسیب رساندن به انسان ها ( قتل، نقص عضو، جراحت، صدمه و… ) می‌شوند، علاوه بر آنکه مجازات هایی مبنی بر تجاوز به منابع ملی صادر خواهد شد، به دلیل آسیب به انسان های دیگر به قصاص و پرداخت دیه و تادیه ی خسارت نیز محکوم خواهند شد.

خط پاسخگویی وکلای دادگستر : ۲۲۹۲۰۵۶۲ – ۰۲۱ (۲۰ خط ویژه)

شرایط و مجازات تجاوز به منابع ملی

برای پاسخ به این سوال باید به ماده ی 690 قانون مجازات اسلامی اشاره کنیم. در این ماده به مصداق های اساسی تجاوز به منابع ملی اشاره شده است و مجازات های چنین جرائمی نیز از جانب قانونگذار جامعه تعیین شده است. توجه داشته باشید که هرگونه ساخت و ساز و تغيير در منابع ملی جامعه و محیط زیست جامعه باید با اجازه‌ی مقام قضایی و سازمان حفاظت از محیط زیست انجام شود. بر اساس مفاد این ماده:

هر کس به وسیله صحنه‌سازی از قبیل پی‌کنی، دیوارکشی، تغییر حد فاصل، امحای مرز، کرت‌بندی، نهرکشی، حفر چاه، غرس اشجار، زراعت و امثال آن به تهیه آثار تصرف در اراضی مزروعی اعم از کشت شده یا در آیش زراعی، جنگلها و مراتع ملی شده، کوهستانها، باغها، قلمستان ها، ‌منابع آب، چشمه‌سارها، آبشار طبیعی و پارکهای ملی، تاسیسات کشاورزی و دامداری و دامپروری، کشت و صنعت و اراضی موات و بایر و سایر‌ اراضی و املاک متعلق به دولت یا شرکتهای وابسته به دولت یا شهرداریها یا اوقاف و همچنین اراضی و املاک و موقوفات و محبوسات و اثلاث‌ باقیه که برای مصارف عام‌المنفعه اختصاص یافته یا اشخاص حقیقی یا حقوقی به منظور تصرف یا ذیحق معرفی کردن خود یا دیگری، مبادرت نماید.

یا‌ بدون اجازه سازمان حفاظت محیط زیست یا مراجع ذیصلاح دیگر مبادرت به عملیاتی نماید که موجب تخریب محیط زیست و منابع طبیعی گردد یا ‌اقدام به هرگونه تجاوز و تصرف عدوانی یا ایجاد مزاحمت یا ممانعت از حق در موارد مذکور نماید به مجازات یک ماه تا یک سال حبس محکوم می‌شود. دادگاه موظف است حسب مورد رفع تصرف عدوانی با رفع مزاحمت یا ممانعت از حق یا اعاده وضع به حال سابق نماید.

تبصره ۱ :

رسیدگی به جرایم فوق‌الذکر خارج از نوبت به عمل می‌آید و مقام قضایی با تنظیم صورتمجلس دستور متوقف ماندن عملیات متجاوز را‌تا صدور حکم قطعی خواهد داد.

تبصره ۲ :

در صورتی که تعداد متهمان سه نفر یا بیشتر باشد و قرائن قوی بر ارتکاب جرم موجود باشد قرار بازداشت صادر خواهد شد، مدعی‌می‌تواند تقاضای خلع ید و قلع بنا و اشجار و رفع آثار تجاوز را بنماید.

برای استفاده از وکیل در زمینه مشاوره حقوقی و قبول وکالت در پرونده های تجاوز به منابع ملی با موسسه حقوقی وکلای پاسارگاد تماس حاصل فرمایید.