تامین دلیل در اصل به معنی نگهداری و ایمن کردن است. اما در نظام حقوقی باید بگوییم منظور از دادخواست تامین دلیل، حفظ و نگهداری تمامی دلایل و وضعیت، در زمان دعوا و اختلاف به شمار می رود. تامین دلیل را می توانیم به صورت کلی مرحله ای قبل از طرح دعوا به شمار آوریم، که توسط مرجع صالح جهت ثبت کتبی، تهیه گزارش، و ثبت دلایل و احوال صورت می گیرد.
مثلا فردی که در خانه ای به عنوان مستاجر ساکن می شود، اگر احتمال دهد که ممکن است بین خود و موجر اختلافی پیش آید، پس از تخلیه ملک و پایان یافتن مدت اجاره، برای این که مطالبه خسارت، یا اجرت المثلی صورت نگیرد، دادخواست تامین دلیل تنظیم نموده، و خالی بودن عین مستاجره را بیان می کند.
خط پاسخگویی وکلای دادگستر : ۲۲۹۲۰۵۶۲ – ۰۲۱ (۲۰ خط ویژه)
ماده‌های قانون در خصوص دادخواست تامین دلیل
قانون در ماده های 149 تا 155 قانون آیین دادرسی مدنی به تفصیل در مورد تامین دلیل صحبت به میان آورده است. از این رو باید بگوییم طبق ماده 149 قانون آیین دادرسی مدنی، اگر شخصی احتمال دهد که دسترسی به مدارک و برخی دلایل موجود، ممکن است در آینده با دشواری مواجه شود، یا این که این مدارک از بین خواهد رفت، دادخواست تامین دلیل به دادگاه ارائه می کند.
این مدارک می توانند دفاتر تجاری، تحقیق محلی، دریات نظر کارشناس، امارات و… باشند. هیچ فرقی ندارد که این دلیل یا اماره در نزد خود شخص مدعی باشد، یا نزد طرف دعوا یا شخص ثالث. می توان با دادخواست تامین دلیل مدارک را محفوظ نگه داشت.
مرجع صالح به رسیدگی تامین دلیل
طبق ماده 149 قانون آیین دادرسی مدنی، مرجع صالح به رسیدگی دادخواست تامین دلیل دادگاه حقوقی است. از طرف دیگر طبق بند ب ماده 9 قانون شوراهای حل اختلاف که در سال 1387 تنظیم گردید، مرج صالح این نوع دعاوی، شورای حل اختلاف می باشد. شورای حل اختلافی که تمامی امارات و دلایل مورد در دادخواست، در حوزه آن قرار گرفته باشد.
در صورتی که این امارات و دلایل در حوزه مربوط به شورای حل اختلاف نبود، رسیدگی به پرونده دادخواست تامین دلیل با دادگاه محل خواهد بود. دقیقاً همین مسائل اختلافات منجر شده است، تا طبق مواد قانون آیین دادرسی مدنی، تامین دلیل هم به صورت جداگانه و در هم با دادخواست دعوای اصلی مطرح شود.
در صورتی که که چون صلاحیت شورای حل اختلاف محدود می باشد، عملا امکان این مسئله وجود ندارد که شورا بتواند در خلال رسیدگی به دعوای اصلی، به دادخواست تامین دلیل رسیدگی نماید. مگر زمانی که صلاحیت رسیدگی به دعوای اصلی نیز با شورای حل اختلاف باشد.
شرایط بررسی دادخواست تامین دلیل
طبق ماده 149 قانون آیین دادرسی مدنی، تامین دلیل باید شرایط خاصی داشته باشد که در ذیل به آنها اشاره خواهیم نمود. اولین مسئله در تنظیم این دادخواست، وجود مدارک و دلایل است، نه این که ذینفع به دنبال آن باشد که دلیل جمع آوری یا تحصیل نماید. دومین مسئله مربوط به آن است که احتمال دهیم در آینده دسترسی به این دلایل میسر نبوده و حتی غیر ممکن باشد.
یا این که در زمان لزوم یافتن این مدارک و دلایل و دسترسی به آنها با دشواری همراه باشد. سومین مسئله این است که باید دادخواست تامین دلیل حتما از مرجع صالحی صورت پذیرد. مسئله چهارم، صورت نگرفتن هیچ مانعی در مورد تامین دلیل باشد. زیرا در برخی موارد ممکن است شخص مقابل مانع از دسترسی و بررسی تامین دلیل شده و در برابر آن مقاومت نماید.
میزان اعتبار درخواست تامین دلیل
همانطور که از نام آن مشخص است، تامین دلیل به معنای امنیت بخشیدن و محافظ از برخی دلایل و مدارک است. که در آینده و برای طرح دعوا یا شکایتی لازم و مهم به شمار می روند. از طرف دیگر طبق ماده 155 قانون آیین دادرسی مدنی، دادخواست تامین دلیل نیز به همین مسئله اشاره نموده است. این که تا چه اندازه درخواست تامین دلیل از درجه ارزش برخوردار می باشد، به تشخیص دادگاه صورت خواهد پذیرفت.
خط پاسخگویی وکلای دادگستر : ۲۲۹۲۰۵۶۲ – ۰۲۱ (۲۰ خط ویژه)
نحوه تنظیم و تقاضای تامین دلیل
امروزه طبق عرف نحوه نگارش دادخواست حقوقی تامین دلیل، باید از برگه های مخصوص دادخواست که از سوی ذینفع تکمیل و ارائه می شود، استفاده نمود. این دادخواست به تعداد خواندگان به اضافه یک نسخه، همراه با کپی برابر اصل تمامی اوراق، اسناد و … که به شورای حل اختلاف تقدیم گردیده است، تنظیم می شود.
شما باید در حین تنظیم این دادخواست، مشخصات طرفین را به صورت کامل بیان نموده، عنوان دعوا که برای اثبات آن نیاز به تامین دلیل داشته اید نیز مطرح شود. علاوه بر آن باید در دادخواست تامین دلیل اوضاع، احوال و مواردی که منجر به تنظیم تامین دلیل شده است، ذکر شود.
این نکته را در تنظیم دادخواست تامین دلیل در نظر داشته باشید، که اگر تعیین طرف مقابل شما در این دادخواست میسر نباشد، باز هم می توانید این دادخواست را تنظیم و به دادگاه ارائه نمایید. بسیاری از افراد عادی برای این که در خصوص تامین دلیل اطلاعات بیشتری به دست آورند، به بهترین وکیل شهر خود مراجعه نموده و از آن مشاوره دریافت می کنند.
شما می توانید از هر طریق به وکلای مجرب و متخصص در این زمینه دسترسی داشته باشید. پس از آن که دادخواست تنظیم شد، شورای حل اختلاف باید فوریت رسیدگی به آن را بررسی نموده، و موضوع را به یکی از کارشناسان رسمی دادگستری ارجاع دهد.
پس از این که مدیر دفتر شعبه و کارشناس در محل مورد نظر حضور یافتند، شورا صورتجلسه ای از دادخواست تامین دلیل را با ذکر نام کارشناس تنظیم خواهد کرد.
ثبت ديدگاه