طبق شرع اسلام هر کسی که به صورت عمد یا غیر عمد مرتکب جرمی شود که مال دیگری( مادی و معنوی) را تباه کند، مسئول است تا این خسارت را جبران کند. در خصوص جرایمی که به آسیب های جسمی ختم می شوند، این خسارت در قالب دیه و ارش باید پرداخت شود. در برخی از موارد قانونی دیه به عنوان مجازات اصلی مجرم شناخته شده، و در برخی از موارد نیز به جای قصاص دیه پرداخت می شود.
دیه چیست و به چند دسته تقسیم می شود؟
طبق ماده ۴۴۸ قانون مجازات اسلامی، دیه مقدار مال معینی می باشد، که شرع مقدس اسلام برای جنایت های عمدی، غیر عمدی، منفعت و عضو، و مواردی که قصاص ندارد تعیین کرده است. دیه هم نوعی مجازات و هم نوعی خون بها است.
حکم برای دیه زمانی صادر می شود، که اولیای دم، یا مجنی علیه یا افرادی که دیه را به ارث می برند، برای دادگاه درخواست ارسال کنند. برای شکایت دیه نیازی به تقدیم دادخواست نیست، و می توان به راحتی از طریق دادگاه کیفری و دادسرا طرح شکایت نمود.
البته اگر بخواهید دیه را از طریق دادگاه های حقوقی مطالبه کنید، باید حتما هزینه دادرسی را پرداخت نموده و دادخواست تنظیم کنید. دیه انواع متعددی دارد از جمله دیه اعضای بدن، دیه جراحات، دیه قتل و دیه منافع اعضاء که قانون تعیین نموده است. هر یک از این دیه ها بر حسب عمدی بودن یا غیرعمد بودن متغیر است.
خط پاسخگویی وکلای پاسارگاد : ۰۹۲۲۸۰۲۹۸۴۲
ارش چیست و چگونه تعیین می شود؟
طبق ماده ۴۴۹ قانون مجازات اسلامی، ارش دیه ی غیر مقدری است که شرع و قانون آن را تعیین ننموده است. برای تعیین میزان ارش، دادگاه نوع و کیفیت جنایت، تاثیر آن بر سلامت مجنی علیه، میزان خسارت وارده به مجنی علیه و.. را مورد بررسی قرار داده، و با جلب نظر کارشناس مقدار ارش را تعیین می نماید.
همچنین هیچ گونه تکلیفی در خصوص این ارجاع، وجود ندارد. این نکته را به خاطر داشته باشید که به هیچ عنوان نمیتوانید برای عضوی که دیه معین دارد، مبلغی را به عنوان ارش تعیین نمایید. این دستور رای وحدت رویه شماره ۶۱۹ دیوان عالی کشور می باشد.
یکی از مواردی که می توانیم برای ارش بیان نماییم، مهرالمثل ارش البکاره است. دیه و ارش با هم در این مورد جای نمی گیرند. ارش البکاره مربوط به دختری است که بکارت او بدون رضایتش از بین رفته باشد.
تفاوت دیه و ارش
در اصل باید گفت بین دیه و ارش تفاوت زیادی وجود ندارد و هر دو در دادسرا و دادگاه های کیفری مورد حکم واقع می شوند. فقط طبق ماده یک قانون نظام پزشکی، تعیین میزان ارش را معمولا پزشکی قانونی تعیین می کند و در قانون هیچ میزان مشخصی برای ارش بیان نشده است. درحالی که میزان دیه در قانون و شرع تعیین شده است. هرساله میزان دیه برای جرایم مختلف، تغییر می کند. که توسط قوه قضاییه اعلام می شود.
میزان دیه و ارش
میزان دیه هر سال توسط قوه قضاییه به صورت رسمی اعلام می شود. اما میزان ارش همانطور که بیان نمودیم، بسته به عوامل گوناگونی متغیر می باشد. در سال ۹۸ میزان دیه مشخصی برای هر نوع صدمه ای مشخص شد. دیه فوت در ماه غیر حرام، ۲.۷۰۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال، و در ماه های حرام( ذی الحجه، رجب، محرم، ذی القعده) ۳.۶۰۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال اعلام شد.
دیه و ارش انواع جراحت :
شکستگی بینی: ۲۷۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال
شکستگی استخوان در صورت التیام مطلوب: ۳۵۹.۹۱۰.۰۰۰ ریال
قطع یک دست: ۱.۳۵۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال
دیه شکستگی ستون فقرات در صورت التیام مطلوب: ۲۷۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال
سایر دنده ها: ۲۷.۰۰۰.۰۰۰ ریال
قطع یک پا: ۱.۳۵۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال
شکستگی استخوان دست: ۲۱۶.۰۰۰.۰۰۰ ریال
شکستگی دنده محیط قلب: ۶۷.۵۰۰.۰۰۰ ریال
شکستگی استخوان ترقوه در صورت التیام مطلوب: ۱۰۸.۰۰۰.۰۰۰ ریال
شکستگی استخوان پا: ۲۱۶.۰۰۰.۰۰۰ ریال
ثبت ديدگاه