الزام به فک رهن چیست؟ مراحل الزام به فک رهن چگونه است؟ شرایط اجبار به فک رهن چیست؟ عقد رهن یکی از عقود عینی قانون مدنی است که با قبض از جانب مرتهن شکل می گیرد. در واقع علت به وجود آمدن این عقد عدم توانایی مدیون به پرداخت دیون خود است. به همین خاطر تا زمان پرداخت اصولا مال خود را به رهن در می آورد. حال زمانی که راهن یا همان رهن دهنده دین خود به مرتهن را می پردازد، بایستی فک رهن صورت بگیرد.
در این نوشتار قصد داریم تا صفر تا صد نکات فک رهن و دادخواست مربوط به آن را از زبان بهترین وکیل ملکی در تهران مورد بررسی قرار دهیم. پس در ادامه با ما همراه باشید.
الزام به فک رهن چیست؟
الزام به فک رهن به معنی اجبار مرتهن به آزادسازی مال مرهونه می باشد. در واقع زمانی که راهن تمام بدهی خود را سر وعده تعیین شده به مرتهن پرداخت می کند، دیگر دلیلی برای بقای عقد رهن باقی نمی ماند. در چنین شرایطی مرتهن ملزم می شود که مال مورد رهن قرار گرفته را پس از ابطال رهن مسترد کند. همچنین ممکن است در مواقعی بنا به هر دلیلی مرتهن از دریافت بدهی خودداری کند. در این مورد نیز تنها راه چاره برای مرتهن اجبار به فک رهن می باشد.
مراحل الزام به فک رهن چگونه است؟
نخستین مرحله الزام به فک رهن پرداخت کامل بدهی می باشد. در واقع در عقد رهن مالکیت منتقل نمی شود. فقط مال در وثیقه مرتهن قرار می گیرد. بدیهی است که با پرداخت بدهی موضوع عقد رهن از بین می رود و باطل خواهد شد.
بعد از پرداخت بدهی، راهن لازم است از مرتهن تقاضا کند تا مال را مسترد دارد. برای اینکه در سایر مراحل مشکلی از لحاظ قانونی به وجود نیاید، بهتر است تقاضای فک رهن به صورت کتبی با ارسال اظهارنامه انجام شود. با ورود به گام بعدی در صورتی که مرتهن در استرداد مال مرهونه همکاری نکند، بایستی راهن از طریق مراجع قانونی الزام به فک رهن را بخواهد. این مرحله راهن بایستی دادخواست الزام به فک رهن را به مراجع قضایی مربوطه ارسال کند. در دست داشتن مدارکی مانند رسید کامل تادیه بدهی به مرتهن، سند مالکیت یا داشتن حق انتفاع در مال مرهونه، سند عقد رهن و اظهارنامه ارسالی به مرتهن الزامی می باشد.
قاضی پس از بررسی مدارک ذکر شده و اظهارات خواهان و خوانده، حکمی مبنی بر فک رهن صادر خواهد کرد. اگر با صدور این حکم خوانده دعوی (مرتهن) همچنان از استرداد مال مرهونه خودداری کند، این حکم با مراجعه خواهان دعوا (راهن) توسط اجرائیه ثبت، اجرا خواهد شد. سپس سند رهن باطل شده و مال مرهونه آزاد می شود.
شرایط اجبار به فک مال رهنی چیست؟
برای پاسخ به این پرسش بایستی به این نکته اشاره کنیم که شرایط اجبار به فک رهن شامل موارد قانونی و عملی می شود. در واقع وجود این شرایط باعث می شود تا راهن بتواند جهت اجبار به فک رهن اقدام کند. بدیهی است که اولین شرط عملی پرداخت کامل دین راهن به مرتهن می باشد. البته در برخی از مواقع راهن، خواهان پرداخت دین خود به مرتهن می باشد، ولی او از دریافت آن خودداری می نماید. در چنین شرایطی نیز می توان دعوای اجبار به فک رهن طرح نمود.
وجود سند رسمی برای فک مال رهنی
همانطور که در پاراگراف قبلی اشاره کردیم، یکی از اسناد مورد نیاز برای اقدام قضایی در پرونده های مربوط به الزام به فک رهن، داشتن سند رسمی رهن می باشد. یعنی طرفین رهن باید این عقد را به صورت کتبی ثبت نموده باشند. در غیر این صورت اثبات وجود رهن و اثبات مالکیت در مراجع قضایی امری پیچیده و زمان بر خواهد بود.
یکی دیگر از شرایط اساسی الزام به فک رهن داشتن اهلیت راهن می باشد. از آنجایی که راهن در این مسیر در حقوق مالی خود دخالت می کند، نیاز است تا اهلیت کامل داشته باشد. به همین دلیل اگر او سفیه و یا مجنون باشد، صلاحیت انجام این کار را شخصا نخواهد داشت. البته بایستی در خصوص مجنون ادواری در صورتی که می توان در افاقه بودن او را اثبات نمود، قائل به تفکیک شویم.
رعایت مهلت های قانونی هم از لحاظ قانونی و هم عملی حائز اهمیت است. در واقع یکی از عواملی که مرتهن را ملزم می کند که مال مرهونه را مسترد دارد، پرداخت دین در موعد مشخص بدون تاخیر می باشد. همچنین در زمان طرح دعوی الزام به فک رهن نیز خواهان لازم است برای این که خللی در فرایند قضایی پیش نیاید، به مواعد ذکر شده در قانون آیین دادرسی مدنی پایبند باشد. برای آشنایی با این مواعد و کلا دعوی الزام به فک رهن می توانید همین حالا از خدمات مشاوره با وکلای متخصص گروه وکلای پاسارگاد بهره مند شوید.
نمونه دادخواست الزام به فک رهن
برای نگارش دادخواست الزام به فک رهن بایستی اطلاعات شخصی خواهان یا همان راهن مانند نام پدر، شماره ملی و… ذکر شود. همچنین ذکر مشخصات خوانده دعوی و اطلاعات مربوط به مال مرهونه نیز الزامی می شود. به علاوه در متن دادخواست باید ارزش مال مرهونه به صورت دقیق نوشته شود. همچنین باید تاریخ پرداخت دین به مرتهن، تاریخ نگارش دادخواست و تاریخ شروع عقد رهن حتما آورده شود. در ادامه باید به صورت مختصر درخواست خود مبنی بر الزام به فک رهن بیان شود. پیوست کردن تمامی مدارک مربوط به رهن و تادیه دین به مرتهن در ضمن دادخواست نیز از اوجب واجبات می باشد.
از آنجایی که در علم حقوق با به کار بردن یک کلمه در جای نادرست، سرنوشت یک پرونده تغییر می کند، بهتر است نگارش دادخواست فک رهن را به وکلا بسپارید. یک سری اصول نگارش در هر دادخواست الزام به فک رهن بایستی رعایت شود. ولی ذکر برخی موارد و مستندات قانونی فقط در برخی از دادخواست های فک رهن لازم است و در برخی دیگر اضافی می باشد. به عبارتی دیگر با توجه به شرایط خاص هر پرونده باید دادخواست مرتبط با آن را نگارش کرد.
حال تشخیص این موضوع فقط با وکلایی است که به صورت تخصصی در زمینه فک مال مرهونه فعالیت می کنند. به همین جهت بهتر است قبل از نگارش دادخواست مربوطه از مشاوره با وکلای متخصص گروه وکلای پاسارگاد غافل نشوید.
ثبت ديدگاه