4.8/5 - (25 امتیاز)

اموال قابل توقیف برای مهریه چه اموالی هستند؟ آیا زوجه می تواند در صورت عدم پرداخت مهریه از سوی مرد اقدام به توقیف اموال ایشان نماید؟ شرایط مهریه بعد از جاری شدن صیغه عقد به چه صورت است؟ پیش از آنکه بخواهیم در این خصوص صحبت کنیم، باید بگوییم که قوانین بسیاری در خصوص مطالبه مهریه از سوی زوجه در قانون تعیین شده است. یکی از این قوانین، توقیف اموال مرد در صورت عدم پرداخت مهریه از سوی ایشان است. 

می دانیم که زن و مرد بعد از جاری شدن صیغه عقد، نسبت به هم مسئولیت هایی پیدا می کنند. عمل نکردن به هر یک از این مسئولیت ها می تواند تبعاتی را برای زوجین به همراه داشته باشد. مثلا زن بعد از جاری شدن صیغه عقد وظیفه دارد از همسر خود تمکین نماید. این تمکین می تواند هم عام و هم خاص باشد. منظور از تمکین خاص برقراری رابطه جنسی با همسر است و تمکین عام یعنی پذیرفتن برخی از امور در خصوص محل سکونت مرد و …  است. 

البته طبق قانون زوجه می تواند پیش از آنکه اقدام به تمکین (عام و خاص) نماید، از حق حبس خود استفاده کرده و اقدام به مطالبه مهریه خود نماید. حال در چنین موقعیت اگر مرد از پرداخت مهریه به زوجه (به عنوان مسئولیت ناشی از عقد نکاح) سر باز زند، زوجه می تواند اقدام به توقیف اموال زوج نماید. اما اموال قابل توقیف برای مهریه چه هستند؟ 

خط پاسخگویی وکلای دادگستر : ۲۲۹۲۰۵۶۲-۰۲۱ (۲۰ خط ویژه)

لیست اموال قابل توقیف برای مهریه چیست؟

اموالی که زوجه می تواند برای مطالبه مهریه خود از مرد توقیف کند، تمام اموال منقول و غیر منقول را در بر می‌گیرد. از جمله اموالی همچون زمین، سهام، خانه، سپرده بانکی، اتومبیل و … . حتی باید بگوییم زوجه می تواند مطالبات زوج از اشخاص ثالث را نیز به عنوان اموال قابل توقیف برای مهریه، توقیف کند. البته در این میان برخی از اموال قابلیت توقیف ندارند که در ادامه به آنها اشاره خواهیم نمود. 

طبق قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران، به مجرد جاری شدن صیغه عقد، زما مالک مهریه شده و می تواند هرگونه دخل و تصرفی در آن داشته باشد. یعنی زن می تواند به محض جاری شدن صیغه عقد، ولو عدم تمکین عام یا خاص از همسر خود، اقدام به مطالبه مهریه خود از مرد نماید. در برخی موارد که مرد اطلاع دارد که زوجه قصد مطالبه مهریه خود را دارد، اقدام به انتقال اموال خود به نزدیکان و اقوام خویش می نماید. 

اموال قابل توقیف برای مهریه

با چنین تصوری تلاش می کند تا تلاش زن برای دریافت مهریه را با مشکل مواجه سازد. باید بگوییم قانون در این خصوص سکوت نکرده است و مسئله توقیف اموال را مقرر نموده. تا زوجه بتواند از انتقال اموال زوج به اشخاص دیگر جلوگیری نماید. اموال قابل توقیف برای مهریه که هم شامل اموال منقول و هم شامل اموال غیرمنقول می شوند، توسط قانون توقیف شده و برای پرداخت مهریه زوجه مورد استفاده قرار می گیرند. این اموال عبارتند از: 

  • سهام
  • ماشین
  • تمام اموال غیر منقول شامل زمین، خانه، آپارتمان و …
  • حساب سپرده
  • مطالبات زوج از اشخاص ثالث
  • در صورت داشتن حقوق کارمندی، ⅓ بدون همسر و فرزند، ¼ با داشتن همسر و فرزند

مستثنیات دین در اموال قابل توقیف برای مهریه

البته لازم به ذکر است که اگر خانه و آپارتمان مرد جزء اموال غیر قابل توقیف یا مستثنیات دین باشد، نمی توان اقدام به توقیف آن نمود. علاوه بر آن اگر اتومبیل مرد وسیله ای برای امرار معاش او باشد نیز، جزو اموال قابل توقیف به شمار نخواهد رفت. 

 اموال غیرقابل توقیف برای مهریه کدامند؟

در میان اموال قابل توقیف برای مهریه برخی از اموال وجود دارند که نمی توان اقدام به توقیف آنها نمود. زیرا این اموال جزو مستثنیات دین هستند و در ماده 24 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی، به آنها اشاره شده است. از جمله این اموال باید به موارد زیر اشاره کنیم: 

  • خط تلفن همراه زوج
  • منزل مسکونی زوج اعم از خانه یا آپارتمان
  • ابزار و وسایل کسبه، کشاورزان و پیشه وران در صوتی که از آنها امرار معاش نمایند.
  • لوازم و وسایل زندگی و اثاثیه منزل زوج و افرادی که در تکفل ایشان هستند.
  • ابزارهای علمی و تحقیقاتی و کتاب های متعلق به مرد
  • ودیعه ای که برای اجاره به موجر پرداخت نموده است. در صورتی که مرد مستاجر باشد و پرداخت اجاره بها بدون ودیعه برای ایشان عسر و حرج به همراه داشته باشد، جزو اموال قابل توقیف برای مهریه به شمار نمی رود.
  • مواد غذایی که در منزل وجود دارد و نیاز مرد و افراد تحت تکفل ایشان را رفع می کند.

در غیر این موارد زوجه می تواند تمام اموال منقول و غیرمنقول مرد را برای مطالبه مهریه خود توقیف کند.

روش های توقیف اموال برای مهریه و مرجع قانونی رسیدگی به آن 

در صورتی که زوجه مهریه خود را به زوج نبخشد و اقدام به مطالبه مهریه خود نماید، لازم است اموال قابل توقیف برای مهریه را لیست نموده اقدام به توقیف آن نماید تا بعدا با فروش این اموال اقدام به وصول مهریه خود نماید. اما در این میان این سوال مطرح می شود که به چه صورت می توان اقدام به توقیف اموال مرد برای مطالبه مهریه نمود؟ مرجع صالح رسیدگی به این پرونده کدام مرجع است؟ 

لازم است در خصوص این دو سوال مطرح شده بیان کنیم که در حال حاضر طبق بخشنامه ریاست قوه قضاییه و با استناد به ماده ۱۱۳ قانون برنامه سوم توسعه، برای توقیف اموال باید مراحل زیر به ترتیب انجام شود.

  • مراجعه به اجرای ثبت جهت توقیف اموال برای مهریه: در مرحله اول لازم است زوجه به دفترخانه ازدواج که عقد نکاح در آنجا منعقد شده است مراجعه نموده و اقدام به درخواست صدور اجرائیه نماید. دفترخانه یک نسخه از درخواست توقیف اموال را برای زوج ارسال نموده و پس از آن زوجه را به اداره ثبت برای تشکیل پرونده هدایت می کند. زمانی که اموال قابل توقیف برای مهریه تعیین گردید و درخواست به زوج ابلاغ شد، عملیات اجرای ثبت آغاز می شود.
  • اجرای دادگاه برای توقیف اموال مهریه: این مرحله زمانی آغاز می شود که زوجه از طریق اجرای ثبت اقدام به توقیف اموال مرد نموده باشد اما هیچ مالی از مرد توقیف نشده باشد. در این شرایط زوجه می تواند با اخذ گواهی مربوطه از اداره ثبت، اقدام به وصول مهریه از سوی اجرای دادگاه نماید.

از این رو برای توقیف اموال مرد جهت مطالبه مهریه ابتدا زوجه باید به اجرای ثبت و سپس به اجرای دادگاه مراجعه نماید. استفاده از وکیل مهریه برای پیگیری و یا مشاوره حقوقی اکیداً توصیه می‌گردد.