واخواهی مهریه با شرایط و مراحل درخواست

مهریه حق مالی زن است که می تواند آن را در زمان زندگی مشترک یا در صورتی که زن و مرد قصد جدایی داشته باشند، هنگام طلاق مطالبه مهریه نماید. زن به دو طریق می تواند مهریه خود را مطالبه کند:

• دادگاه خانواده
• اجرای ثبت

اگر بخواهیم معنی لغوی واخواهی را بیان کنیم، این کلمه در لغت به معنی اعتراض می باشد. اما این کلمه در حقوق در مواقعی به کار می رود که فردی در دادگاه محکوم شده باشد و نسبت به حکم غیابی معترض باشد. به اعتراض مربوط به واخواهی در همان دادگاهی که حکم را صادر کرده است رسیدگی خواهد شد.

 بنابراین مطابق با ماده ۳۰۵ قانون مدنی افرادی که در دادگاه محکوم می شوند، تنها می توانند درخواست واخواهی را در مورد احکام غیابی دادگاه داشته باشند. سوالی که در اینجا ممکن است مطرح شود این است که اگر شوهر زن ادعا کند که مهریه همسرش را به صورت کامل پرداخت کرده است یا همسر وی مهریه اش را بخشیده است، ولی به طور غیابی حکم پرداخت مهریه برای مرد صادر شده باشد، حق اعتراض به حکم غیابی را دارد؟ در این مطلب به واخواهی مهریه و شرایط و مراحل آن خواهیم پرداخت با ما همراه باشید.

خط پاسخگویی وکلای دادگستر : ۲۲۹۲۰۵۶۲-۰۲۱ (۲۰ خط ویژه)

تعریف واخواهی مهریه

 طبق ماده ۳۰۳ قانون آیین دادرسی مدنی، به طور پیش فرض اصل بر این است، حکمی که در دادگاه صادر می شود به صورت حضوری است. تنها در صورتی که فرد محکوم شده در دادگاه یا وکیل یا قائم مقام یا نماینده قانونی شخص در جلسات دادگاه حضور نداشته باشند. همچنین به صورت کتبی نیز دفاعی صورت نگرفته باشد یا اینکه اخطاریه به صورت ابلاغ واقعی نباشد. در این مواقع  دادگاه رای خود را به طور غیابی صادر خواهد کرد. فرد محکوم شده در دادگاه حق اعتراض نسبت به حکم غیابی را دارد. به این نوع اعتراض واخواهی گفته می شود.

 مطابق با تبصره یک ماده ۳۰۶ ‌قانون آیین دادرسی مدنی، اگر این امکان وجود نداشته باشد که ابلاغ دادگاه به صورت واقعی به فرد محکوم شده در دادگاه برسد و به طور قانونی ابلاغ صورت پذیرد، ابلاغ معتبر می باشد. حکم غیابی دادگاه بعد از اتمام ‌مهلت قانونی که ۲۰ روزه می باشد، قطعی است و در زمان مقرر اجرا می شود.

اما در صورتی که فرد محکوم شده نسبت به‌ حکم غیابی درخواست واخواهی داشته باشد، اجرای حکم متوقف خواهد شد و به درخواست محکوم علیه رسیدگی خواهد شد.

صادر کردن حکم پرداخت مهریه در دادگاه غیابی

هنگامی که دادگاه در غیاب مرد یا وکیل وی، او را محکوم به پرداختن مهریه همسرش می کند. در حالی که مرد در جلسات دادگاه اولیه و تجدید نظر حضور نداشته باشد، همچنین مرد نامه کتبی نیز به دادگاه ارائه نداده باشد و حکم دادگاه به صورت واقعی به مرد ابلاغ نشده باشد، دادگاه رای را به طور غیابی صادر خواهد کرد. اگر مرد ادعا نماید که نسبت به مفاد رای صادره از طرف دادگاه بی خبر است، می تواند درخواست واخواهی مهریه را به دادگاه ارائه نماید. در مورد واخواهی مهریه به نکات زیر توجه داشته باشید:

• برای ارائه درخواست مهریه، مرد باید به همان دادگاهی که رای پرداخت مهریه را صادر کرده است مراجعه نماید.
• در صورتی قاضی درخواست واخواهی مهریه را از جانب مرد خواهد پذیرفت که وی بتواند با ارائه دلیل و مدرک اثبات کند که بخشی از مهریه یا تمام آن را به همسرش پرداخت نموده است در حالی که در دادگاه به پرداختن تمام مبلغ مهریه محکوم شده است.

شرایط واخواهی مهریه

تنها در صورتی زوج می تواند، درخواست واخواهی مهریه را داشته باشد که حکم محکومیت به پرداخت مهریه زن در دادگاه به طور غیابی صادر شده باشد. شرایط واخواهی از حکم پرداخت مهریه به صورت زیر است:

• اصلی ترین شرط برای واخواهی مهریه این است که مرد با ارائه اسناد و مدارک مبنی بر پرداخت نمودن مهریه همسرش بتواند در دادگاه ثابت کند که تمام مهریه یا قسمتی از آن را به زوجه پرداخت نموده است.
• حاضر نبودن مرد یا وکیل او یا نماینده قانونی وی در دادگاه.
• ابلاغ واقعی حکم به مرد اعلام نشده باشد، بلکه ابلاغ قانونی حکم به مرد اعلام شده باشد.
• مرد باید دادخواست واخواهی مهریه را به همان دادگاهی که حکم را صادر کرده است ارائه نماید.
• مرد می تواند در مرحله بدوی یا مرحله تجدید نظر حکم درخواست واخواهی مهریه را از دادگاه داشته باشد.

مراحل قانونی واخواهی مهریه

• مردی که محکوم به پرداخت مهریه همسرش شده است و هنگام صدور حکم در دادگاه حاضر نبوده است، برای اعتراض به حکم غیابی دادگاه باید اعتراض خود را به صورت دادخواست واخواهی به دادگاه صادر کننده حکم ارائه دهد.
• اگر تنظیم دادخواست مرد طبق قانون آیین دادرسی مدنی کامل نباشد، اخطاریه ای مبنی بر رفع نقص از طرف مدیر دفتر دادگاه برای مرد صادر می شود.
• در صورتی که دادخواست مرد دارای تمامی شرایط باشد، مدیر دفتر دادگاه مطابق با دادخواست مرد زمان رسیدگی به واخواهی مهریه را تعیین خواهد نمود.
• به این نکته توجه داشته باشید که اگر دادخواست واخواهی طبق نظر دادگاه در پرونده طلاق اثری نداشته باشد، دادگاه بدون تعیین وقت رسیدگی به دادخواست واخواهی مهریه حکم غیابی را تایید خواهد کرد.
• برای ثبت درخواست واخواهی حتماً از وکیل مهریه استفاده نمایید.

مدت زمان واخواهی از احکام دادگاه

مطابق با ماده ۳۰۶ قانون آیین دادرسی مدنی و همین طور طبق ماده ۴۰۶ آیین دادرسی کیفری افرادی که در داخل کشور ساکن می باشند مدت ۲۰ روز و افرادی که مقیم یکی از کشورهای خارجی هستند ۶۰ روز از تاریخ ابلاغ واقعی حکم مهلت دارند تا درخواست واخواهی خود را نسبت به احکام غیابی به دادگاه ارائه نمایند.

در صورتی که فرد بتواند ثابت کند که به دلیل داشتن عذری موجه در مدت تعیین شده درخواست واخواهی نداده است، باید مدارک توجیه کننده عذر خود را به همراه دادخواست واخواهی به دادگاه ارائه نماید. در صورتی که دادگاه دلایل ارائه شده توسط شخص را موجه تشخیص دهد، دادخواست واخواهی مورد قبول واقع می شود و اجرای حکم متوقف خواهد شد.

 در صورتی که نتوان ابلاغ واقعی را به محکوم علیه اعلام نمود و ابلاغ قانونی انجام شود، آن ابلاغ نیز دارای اعتبار قانونی است. در این موارد حکم غیابی بعد از به پایان رسیدن مهلت قانونی اجرا خواهد شد. اما اگر  حکم ابلاغ واقعی نشده باشد و فرد ادعا کند که از مفاد رای بی اطلاع است، می تواند دادخواست واخواهی خود را به دادگاه ارائه دهد.