4.4/5 - (11 امتیاز)

طلاق در لغت به معنی گشودن گره و رها کردن است. (در فقه اسلامی آمده است: طلاق عبارت است از زایل کردن قید ازدواج با لفظ مخصوص.) طلاق  مخصوص عقد دائم است. یک عمل حقوقی یک جانبه است و ناشی از ارائه طرفین نیست. بنابراین، ویژه نکاح دائم است و انحلال منقطع (متعه) از طریق بذل یا انقضا مدت صورت می‌گیرد. ماده ۱۱۳۹ قانون مدنی در این باره می‌گوید: مخصوص عقد دائم است.

زن منقطعه با انقضای مدت یا بذل آن از طرف شوهر از زوجیت خارج می‌گردد.

خط پاسخگویی وکلای دادگستر : ۲۲۹۲۰۵۶۲ – ۰۲۱ (۲۰ خط ویژه)

ویژگی‌های حقوقی طلاق

براساس متون حقوقی، ویژگی‌های زیر بر آن حاکم است:

یعنی تنها به اراده مرد یا نماینده او واقع می‌شود و نیازی به موافقت زن ندارد.

گرچه مطابق ماده واحده اصلاح مقررات، زن و شوهر می‌توانند درباره طلاق گرفتن توافق کنند. دادگاه می‌تواند پس از احراز عدم سازش میان آنان، حکم به طلاق، صادر نماید. ولی با این همه باید دانست که به تراضی (رضایت طرفین) یا صدور حکم و اذن دادگاه انجام نمی‌شود. دخالت دادگاه یا تراضی طرفین، مجوز ثبت آن در دفترخانه رسمی است.

وقوع آن در صورت اختلاف باید به اذن دادگاه باشد و دستیابی به این اذن، تشریفات خاصی دارد.

اصل ایقاع نیز تنها به رضایت مرد واقع نمی‌شود و به شرایط ویژه‌ای نیازمند است.

ماده ۱۱۳۴ قانون مدنی در بیان همین شرایط می‌گوید: طلاق باید با اجرای صیغه و در حضور حداقل دو نفر مرد عادل که آن را بشنوند، واقع گردد.

در موردی که زن خواستار جدایی است، قطعا مطابق قانون بایستی برای احراز عسر و حرج در ادامه زندگی زناشویی از دادگاه حکم بگیرد و شوهر را بر مبنای آن اجبار به جدایی کند.

گواهی عدم امکان سازش

در مواقعی که شوهر مایل به جدایی باشد، بایستی با تشریفات خاص و پس از رجوع به داوری از دادگاه اذن به جدایی بگیرد. این اجازه در اصلاح گواهی عدم امکان سازش نامیده می‌شود. این موضوع در خصوص فرضی که زن و شوهر هر دو راضی به آن بوده و خواستار طلاق توافقی هستند صادق می‌باشد.

اگر زناشویی برای مدت معینی باشد (نکاح منقطعه یا متعه)، انحلال آن به وسیله بذل مدت از طرف شوهر یا در اثر تمام شدن مدت، انجام می‌گیرد. چنان که ماده ۱۱۲۰ قانون مدنی مقرر می‌دارد: عقد نکاح به فسخ یا بطلان یا بذل مدت در عقد موقت، منحل می‌شود.

البته منظور این نیست که زن هرگز نمی‌تواند، درخواست طلاق کند یا رای دادگاه هیچ اثری در وقوع آن ندارد. زن حق دارد با شرایط معین، اجبار مرد را به جدایی بخواهد و دادگاه نیز در چین موردی، حکم به آن دهد.

طلاق گرفتن

انواع طلاق

طلاق رجعی

منظور از رجعی، این است که در زمان عده، زوج می‌تواند با رجوع به زوجه بدون نیاز به عقد نکاج مجدد، زندگی مشترک را دوباره آغاز کند. این امر مطابق با ماده 1148 قانون مدنی می‌باشد که در آن به صراحت آمده است که: در طلاق رجعی برای شوهر در مدت عده حق رجوع است.

باید توجه داشت که اقدام به بازگشت فقط با اراده شوهر مورد قبول است و اراده زن برای بازگشت تاثیر نخواهد داشت. در جدایی رجعی، حقوق و تکالیف زوجیت تا آنجا که با ماهیت طلاق سازگار است باقی می‌ماند. در مدت عده، نفقه زن به عهده شوهر بوده و در صورت فوت هر یک از طرفین، از یکدیگر ارث می‌برند.

طلاق خلع

خلع نوعی از طلاق است که در آن زن از شوهر و یا برعکس مرد نسبت همسر خود کراهت دارد. به عبارت ساده‌تر یکی از طرفین از دیگری بدش می‌آید. اگر درخواست خلع از سوی زن باشد، بسته به شرایط می‌بایست بخشی یا کل مهریه بذل نماید. حتی در برخی موارد بیشتر از مهریه مندرج در عقدنامه به شوهر خود بذل نماید.

در حالتی که هر دو طرف نسبت به یکدیگر کراهت دارند، طلاق مبارات نامیده می‌شود.

طلاق بائن

در بائن، زوج در زمان عده زوجه، حق رجوع به وی را نخواهد داشت. بنابراین اگر زوج خواهان زندگی زناشویی دوباره با زوجه مطلقه‌اش می‌باشد، باید تا انتهای مدت عده صبر بنماید. پس از آن، عقد نکاح مجددا صورت گیرد. ماده ۱۱۴۴ قانون مدنی نیز اعلام می‌نماید که: در طلاق بائن برای شوهر حق رجوع نیست. رابطه نکاح از تاریخ وقوع طلاق از بین می‌برد.

مرد پس از بائن می‌تواند ازدواج کند و زن نیز در صورت داشتن عده، پس از اتمام دوره عده می‌تواند ازدواج مجدد نماید. در طلاق بائن، اقامتگاه زن تابع شوهر نیست. همچنین زن در صورتی که حامله نباشد، در طول مدت عده، مشمول نفقه نمی‌گردد. علاوه بر این، بقای نام خانوادگی شوهر برای زن، نیز با اجازه شوهر انجام می‌شود. طلاق خلع، مبارات، قبل ازنزدیکی، زن یائسه و سه طلاقه نمودن زن در دسته بائن قرار می‌گیرد.

خط پاسخگویی وکلای دادگستر : ۲۲۹۲۰۵۶۲ – ۰۲۱ (۲۰ خط ویژه)

شرایط طلاق

جدایی از سه مسیر کلی زیر امکان‌پذیر است :

طلاق با درخواست مرد (زوج)

با اصلاح قانون مجازات اسلامی، فرایند دادخواست از سوی زوج دشوارتر گردیده و در صورتی که زوج خواهان آن باشد، با رجوع به دادگاه صالح، قاضی با ارجاع پرونده به واحد مشاوره سعی در سازش طرفین خواهد نمود. در صورتی که دو طرف با یکدیگر تفاهم نداشته باشند، گواهی عدم سازش صادر گردیده و پس از آن، اجرای صیغه طلاق و ثبت آن انجام می‌شود. نکته بسیار مهم آن است که در صورتی که آن از سمت مرد باشد، مهریه، نفقه، اجرت‌المثل و جهیزیه‌ای که زن با خود به منزل شوهر آورده به طور کامل به زن تعلق می‌گیرد و علاوه بر آن، بر اساس شرط تنصیف، معادل نصف اموال مرد نیز به زن تعلق می‌گیرد.

طلاق با درخواست زن (زوجه)

باید اذعان داشت که با توجه به قوانین فعلی کشور ما طلاق با درخواست زوجه، از پیچیدگی‌های خاصی برخوردار است. اما در سال‌های اخیر، قانون موارد مختلفی به منظور صدور آن با درخواست زوجه درنظر گرفته است.

زن براساس شروط ۱۲ گانه عقد نکاح می‌تواند تقاضای طلاق نماید:

  • عدم دادن نفقه زن از سوی شوهر به مدت ۶ ماه
  • بد رفتاری زوج با زوجه به حدی که ادامه زندگی غیرممکن باشد.
  • بیماری خطرناک مرد در صورتی که سلامتی زن را به خطر بیاندازد.
  • دیوانگی مرد
  • اشتغال مرد به کاری که با حیثیت و آبروی زن و مصالح خانوادگی او در تضاد است.
  • محکومیت شوهر به مجازات ۵ سال حبس و بیشتر و یا جزای نقدی منجر به ۵ سال حبس و بیشتر. (البته حکم مجازات باید در حال اجرا باشد.)
  • اعتیاد مضر مرد به گونه ای که در زندگی خللی ایجاد نماید.
  • غیبت غیر موجه مرد به مدت ۶ ماه متوالی
  • ارتکاب جرم منجر به مجازات حد و تعزیر که مغایر با حیثیت و شئون خانوادگی زن باشد.
  • بچه دار نشدن مردپس از گذشت ۵ سال از زندگی مشترک به دلیل عقیم بودن و یاعوارض جسمی دیگر
  • مفقودالاثر بودن مرد حداقل ۶ ماه
  • ازدواج مجدد مرد بدون اجازه همسر

طلاق توافقی

ساده‌ترین روش طلاق، همین روش طلاق توافقی است که در آن زوجین، در مورد مسائل ناشی از زوجیت و نیز سایر موضوعات با یکدیگر توافق نموده و این توافق را به صورت مکتوب به دادگاه ارائه می‌دهند. مدت زمان طلاق توافقی به نسبت سایر انواع طلاق بسیار کوتاه‌تر و در حدود یک ماه است. عمده موضوعاتی که زوجین در فرایند طلاق توافقی باید بر سر آن به تفاهم برسند، مهریه، نفقه، اجرت المثل، حضانت فرزندان و نحوه ملاقات با آن‌ها و جهیزیه است.

شرط تنصیف اموال

یکی از موضوعاتی که همواره میان زوجین، محل مناقشه است، شرط تنصیف اموال در طلاق است. تنصیف در لغت به معنای نصف کردن و تقسیم به دو قسمت مساوی است. در یکی از بخش‌های عقدنامه ذکر شده است که هر گاه طلاق به درخواست زوجه نبوده و مرد نیز بدون دلیل موجه دعوی طلاق را مطرح کند، می‌بایست علاوه بر حقوق زوجه یعنی مهریه، نفقه، اجرت المثل و … نصف اموال (یا معادل نصف ارزش آن) را که پس از صیغه عقد و دوران زناشویی به دست آورده به زوجه انتقال دهد.

بسیاری از مردان از بیم از دست دادن اموال خود، از ابتدا سعی می کنند که هیچ چیز را به نام خود نگه ندارند و همین موضوع موجب نارضایتی همسران آن‌ها شده و بسیاری از زندگی‌ها به دلیل همین عدم شفافیت مالی به ورطه نابودی می‌افتند.

چنانچه طلاق از سمت زوجه باشد و یا مرد دلیل موجه (مانند نشوز، نازایی و …) برای طلاق داشته باشد، این شرط قابلیت اجرایی ندارد. همچنین این شرط باید در عقدنامه امضا شده باشد و چنانچه شرط تنصیف اموال توسط مرد امضا نشده باشد، باز هم قابلیت اجرایی ندارد.

طلاق در دوران عقد

یکی از موضوعاتی که بسیاری از مردم در هنگام مشاوره حقوقی طلاق از وکیل می‌پرسند، شرایط طلاق در دوران عقد است. طلاق در دوران عقد دارای شرایط زیر خواهد بود:

  • چنانچه، زن در دوران عقد و تا قبل از طلاق باکره باشد، نصف مهریه به وی تعلق می‌گیرد.
  • باکره بودن یا نبودن زن، تاثیری در شرط تنصیف اموال ندارد و در صورت طرح دعوی از سوی زوج بدون دلیل، وی باید نصف اموال را بلاعوض طبق نظر دادگاه به زوجه بدهد.
  • با توجه به این که عقد واقع شده، زوجه الزامی برای بازگرداندن طلاها و هدایای خریداری شده ندارد.
  • چنانچه زن باکره باشد، پس از طلاق هر کدام از زوجین می‌توانند برای حذف نام همسر از شناسنامه اقدام کنند.
  • چنانچه زوجه در دوران عقد در منزل پدر خود باشد، اجرت المثل به وی تعلق نمی‌گیرد.

خط پاسخگویی وکلای دادگستر : ۲۲۹۲۰۵۶۲ – ۰۲۱ (۲۰ خط ویژه)

موسسه حقوقی وکلای دادگستر پاسارگاد از وکلای بسیار مجرب و متعهد در زمینه خانواده، بهره مند می باشد. ما تلاش می کنیم تا در مواردی که فرد یا طرفین ناگزیر به طلاق گرفتن هستند علاوه بر کاهش دغدغه موکلین خود، روند دادخواست را به سرعت پیگیری کرده تا موجبات آرامش خاطر موکلین فراهم شود. با انجام فرایند طلاق توسط وکیل خانواده نیازی به حضور مرد و زن در دادگاه نیست. شما عزیزان برای برقراری ارتباط و دریافت مشاوره حقوقی می توانید با شماره ۲۲۹۲۰۵۶۲-۰۲۱ تماس بگیرید.