حضانت در عرف جامعه به معنی نگهداری و سرپرستی کودک است. این موضوع یکی از موارد مهم پس از طلاق پدر و مادر یا فوت آن ها به حساب می آید. در قانون نیز به این موضوع مهم پرداخته شده است و تعیین تکلیف حضانت فرزند بعد از طلاق یا فوت والدین مشخص شده است.
حضانت یعنی نگهداری از فرزند، به طوری که تربیت و رشد جسمی و عاطفی کودک را شامل شود و صرفا مراقبت از کودک برای رشد جسمی وی مد نظر نمی باشد. حضانت کودک بر عهده والدینش می باشد. حق حضانت در گذشته به نفع پدر کودک بوده است. اما خوشبختانه با اصلاحاتی که در قانون مدنی صورت گرفته است، حق حضانت میان هر دو والد تقسیم شده است.
حق حضانت کودک تا ۷ سالگی بر عهده مادر است و فرقی ندارد که کودک دختر باشد یا پسر، در هر صورت حضانت فرزندان تا سن ۷ سالگی با مادر آن ها می باشد. پس از اینکه کودک به ۷ سالگی رسید، حضانت وی از مادر گرفته خواهد شد و به پدر کودک داده خواهد شد. پدر موظف است تا رسیدن کودک به سن بلوغ سرپرستی وی را بر عهده بگیرد. یعنی برای دختران از ۷ سالگی تا ۹ سالگی و در مورد پسران از ۷ سالگی تا ۱۵ سالگی حضانت فرزندان بر عهده پدر می باشد. پس از اینکه فرزندان به سن بلوغ رسیدند، می توانند محل زندگی خود را در چهارچوب قانون تعیین نمایند. خانم ها برای مساله حضانت توصیه می شود که از وکیل خانم برای درک بهتر شرایط استفاده نمایند.
در چه مواقعی پدر و مادر صلاحیت نگهداری از فرزند خود را ندارند؟
گاهی اوقات مشاهده شده است، افرادی که حضانت و سرپرستی فرزندان را عهده دار می باشند، صلاحیت لازم برای این کار ندارند. به طوری که کودکانی که تحت سرپرستی این افراد قرار گرفته اند دچار آسیب های جسمی و روحی فراوانی می شوند. جبران نمودن صدمات وارد شده بر فرزندان بسیار دشوار است و در آینده این کودکان تاثیرات سوئی خواهد گذاشت. همچنین در پی آن جامعه دچار آسیب می شود.
بنابراین در قانون مواردی برای سلب حضانت از والدینی که صلاحیت مراقبت و نگهداری درست از فرزندان خود را ندارند، در نظر گرفته شده است. در این مطلب به موضوع سلب حضانت از والدین بدون صلاحیت خواهیم پرداخت و موارد سلب حضانت از پدر و مادر را بیان خواهیم کرد، با ما همراه باشید.
اگر فردی که حضانت کودک را بر عهده دارد محل زندگی خود را تغییر دهد، حضانت فرزند از وی سلب خواهد شد. ماده ۱۱۷۳ قانون مدنی درباره موارد سلب حضانت پدر و مادر می باشد و در سال ۱۳۷۶ موارد آن تغییر کرده و اصلاح شده است.
مطابق این ماده در صورتی که به دلیل عدم مراقبت و نگهداری درست از کودک یا به دلیل انحطاط اخلاقی والدین کودکی که تحت سرپرستی آن ها قرار گرفته است، دچار آسیب جسمی یا اختلال تربیتی شود، دادگاه براساس درخواست یکی از نزدیکان کودک یا قیم وی یا به درخواست رئیس حوزه تصمیمی مناسب برای حضانت کودک خواهد گرفت.
مطابق این ماده دادگاه در مواردی که کودک دچار آسیب جسمی و روحی شود، می تواند حضانت را از پدر یا مادر کودک که سرپرست وی می باشند، سلب نماید. در ماده ۱۱۷۳ قانون مدنی موارد سلب حضانت از پدر و مادر آورده شده است که در زیر به آن ها خواهیم پرداخت.
موارد و شرایط سلب حضانت از پدر و مادر
مطابق ماده ۱۱۷۳ قانون مدنی مصادیق سلب حضانت از پدر و مادر موارد زیر است:
- در صورتی که پدر یا مادری که حضانت کودک را بر عهده دارند معتاد به الکل، مواد مخدر یا قمار باشد، حضانت کودک از آن ها گرفته خواهد شد.
- اگر پدر و مادری که سرپرستی فرزند خود را بر عهده دارند، دچار فساد اخلاقی و فحشا باشند از آن ها سلب حضانت خواهد شد.
- در مواردی که پدر یا مادر که حضانت کودک را عهده دار می باشند به بیماری روانی مبتلا باشند، صلاحیت نگهداری کودک را نخواهند داشت. به این نکته توجه داشته باشید که تشخیص بیماری روانی باید توسط پزشکی قانونی انجام شود.
- اگر پدر یا مادر کودک که سرپرست وی می باشند، کودک را وادار به کارهای ضد اخلاقی مانند فحشاء، تکدی گری یا قاچاق نمایند، حضانت کودک از آن ها گرفته خواهد شد.
- در مواردی که پدر یا مادری که حضانت کودک را بر عهده دارند کودک را در دفعات زیاد مورد ضرب و جرح قرار دهند، صلاحیت نگهداری از کودک را نخواهند داشت. بنابراین سرپرستی کودک از آن ها گرفته خواهد شد.
نظر قاضی در سلب حضانت فرزند
به این نکته توجه داشته باشید که مواردی که در ماده ۱۱۷۳ جهت سلب حضانت از پدر و مادر ذکر شده است، حصری نمی باشد. این موارد صرفاً به عنوان نمونه در این ماده بیان شده است و ممکن است قاضی بنا بر دلایل دیگری غیر از موارد گفته شده از پدر و مادر سلب حضانت نماید. ملاک قاضی مصلحت اندیشی برای کودک است. تشخیص اینکه چه موادی باعث سلب حضانت والدین می شود بر عهده قاضی می باشد. همین طور تنها قاضی است که تعیین می کند، رفتار یا وضعیت پدر و مادر مصداق سلب حضانت از آن ها می باشد یا خیر.
توجه داشته باشید زمانی که در مورد مصادیق سلب حضانت از پدر و مادر صحبت می شود، هدف مواردی است که پدر و مادری که حضانت کودک را بر عهده دارند، توانایی مراقبت و نگهداری درست از کودک را نداشته باشند. در چنین شرایطی حضانت و سرپرستی کودک به طور کامل از یک والد گرفته می شود و به دیگری داده خواهد شد. برای دریافت مشاوره حقوقی در این زمینه حتماً از وکیل حضانت گروه وکلای پاسارگاد استفاده نمایید.
ثبت ديدگاه