در این نوشتار، طلاق از سمت زوج و نیز حقوق زن و مرد در طلاق از طرف مرد بررسی شده است. طلاق یکی از شوم‌ترین پدیده‌های اجتماعی است که متاسفانه در سال‌های اخیر، آمار روز افزونی داشته و مشکلات بسیار زیادی را به لحاظ اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی به وجود آورده است. فارغ از این که طلاق، علت یا معلول نارسایی‌های دیگر است، موشکافی ابعاد حقوقی آن می‌تواند موجب کاهش خسارات ناشی از طلاق باشد.
طلاق از طرف مرد از نگاه قانون
مطابق با ماده 1133 قانون مدنی، حق طلاق یکی از حقوق مرد به شمار می‌رود و مرد هر زمان که بخواهد چه با دلیل و چه بدون دلیل موجه می‌تواند همسر خود را طلاق دهد. بنابراین، رضایت یا عدم رضایت زن شرط طلاق از سمت زوج به شمار نمی‌رود.
البته باید توجه داشت که قانون برای حفظ حقوق زن، شرطی را برای طلاق از طرف مرد درنظر گرفته و آن این است که چنانچه مرد بخواهد همسر خود را طلاق دهد می‌بایست تمامی حقوق زن از جمله مهریه، نفقه، اجرت المثل و … را پرداخت نماید و در صورت عدم پرداخت این حقوق، حکم طلاق قابلیت اجرا ندارد.
خط پاسخگویی وکلای دادگستر : ۲۲۹۲۰۵۶۲-۰۲۱ (۲۰ خط ویژه)
مراحل طلاق از سمت زوج
چنانچه مرد بخواهد همسر خود را طلاق دهد باید از طریق مراجع قانونی و به شکل رسمی این کار را انجام دهد. مراحل طلاق از سمت زوج به شکل زیر است:
- ابتدا مرد باید با مراجعه به دفتر خدمات الکترونیک قضایی و ثبت نام در سامانه ثنا، دادخواست طلاق از طرف مرد را ثبت نماید. چنانچه مرد دلیل موجهی برای طلاق دارد، بهتر است که در متن دادخواست عنوان نماید. مدارک لازم برای ثبت دادخواست طلاق از سمت زوج عبارت است از:
- شناسنامه
- کارت ملی
- عقدنامه
- مدارک مربوط به دلیل طلاق در صورت وجود
- براساس آدرس اعلامی از سوی زوجه در سامانه ثنا و یا محل اقامتگاه خوانده اعلامی از سوی خواهان، پرونده به دادگاه صالح ارجاع میشود. البته در سال‌های اخیر به جهت کاهش پرونده‌های طلاق، برخی از دادخواست‌ها، بدوا به شورای حل اختلاف ارجاع می‌‌شوند تا در صورت امکان به صلح و سازش ختم شوند. چنانچه، مرد همچنان اصرار به طلاق داشته باشد، پرونده به دادگاه ارجاع میشود.
جلسات دادگاه
- در جلسه اول رسیدگی، قاضی دلایل مرد را برای طلاق استماع می‌کند و چنانچه مرد دلیل موجهی برای طلاق نداشته باشد، بر مبنای ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی رای را صادر می‌نماید. قبل از صدور رای، با صدور قرار کارشناسی، پرونده به کارشناسان رسمی دادگستری برای تعیین حقوق زن ارجاع میشود. حقوق مالی زن عبارتند از مهریه، نفقه، اجرت المثل یا نحله و نیز شرط تنصیف اموال. مورد آخر در صورتی قابل اجرا خواهد بود که مرد در هنگام عقد، بند مربوط به شرط تنصیف اموال را در سند ازدواج یا عقدنامه امضا نموده باشد.
- با تعیین تکلیف حقوق زن، دادگاه حکم طلاق را مشروط به پرداخت حقوق مالی زن صادر می‌نماید. زن می‌تواند به حکم صادر شده ظرف مدت ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ اعتراض کند تا پرونده به دادگاه تجدیدنظر و پس از آن دیوان عالی کشور ارسال شود. پس از قطعیت حکم، مرد قبل از اجرای صیغه طلاق می‌بایست تمام حقوق مالی زن را بپردازد تا بتواند صیغه طلاق را جاری کند.
- چنانچه مرد توانایی پرداخت حقوق زن را به صورت یکجا نداشته باشد، می‌تواند دادخواست اعسار را مطرح کند. دادخواست اعسار توسط دادگاه بدوی رسیدگی کننده به پرونده طلاق بررسی میشود. چنانچه قاضی، مرد را معسر تشخیص دهد، محکوم به را برای وی تقسیط می‌کند. در غیر این صورت باید کل دین خود را به زن یکجا ادا کند، در غیر این صورت مهلت قانونی اجرای حکم طلاق که ۶ ماه از قطعیت رای می‌باشد، به اتمام رسیده و حکم صادر باطل می‌گردد.
خط پاسخگویی وکلای دادگستر : ۲۲۹۲۰۵۶۲ – ۰۲۱ (۲۰ خط ویژه)
حضانت در طلاق از طرف مرد
در مورد حضانت در طلاق از طرف مرد باید گفت که حضانت فرزند ارتباطی به پرونده طلاق ندارد و قانون خاص خود را دارد، مگر آن که زوجین با یکدیگر در این زمینه توافق خاصی داشته باشند. مطابق قانون، حضانت فرزندان تا سن 7 سالگی با مادر و پس از آن تا سن بلوغ با پدر است. سن بلوغ برای دختران 9 سال تمام قمری و برای پسران 15 سال تمام قمری می‌باشد. پس از سن بلوغ، خود فرزندان می‌توانند تعیین کنند که با کدام یک از والدین خود زندگی کنند.
در مورد نفقه فرزندان باید گفت که نفقه فرزندان مطابق قانون با پدر است. نفقه فرزند پسر تا سن 18 سال تمام و نفقه فرزند دختر تا زمان ازدواج توسط پدر می‌بایست پرداخت شود. مگر آن که در توافق بین زوجین این مساله به مادر واگذار شود. همچنین چنانچه پدر توانایی پرداخت نفقه فرزند خود را نداشته باشد، جد پدری موظف به پرداخت نفقه است.
نحوه رجوع
طلاق از سمت زوج در زمره طلاق‌های رجعی محسوب می‌گردد. به این معنی که در طول عده طلاق که حدود 3 ماه است، چنانچه مرد به زن رجوع کند، طلاق از بین می‌رود. رجوع از سمت مرد نیازمند تشریفات خاصی نیست و همین که مرد به صورت شفاهی نیز اعلام پشیمانی از طلاق نماید، کافی است. چنانچه مرد به دفترخانه برای ثبت طلاق مراجعه و پس از آن به همسر خود در طول مدت عده رجوع کند، باید ظرف مدت 10 روز رجوع خود را به دفترخانه اعلام نماید.
چنانچه زن در هنگام صدور حکم طلاق از طرف مرد باکره یا یائسه باشد، طلاق از نوع بائن است و امکان رجوع از سوی مرد وجود ندارد.
نحوه طلاق غیابی
چنانچه زن در طول مراحل دادگاهی طلاق، غایب باشد، مطابق قانون دو نوبت آگهی روزنامه کثیرالانتشار برای ابلاغ به وی انجام میشود. اما غیبت زن مانع از انجام امور طلاق نیست و دادگاه مطابق حالت عادی، حقوق زن را محاسبه می‌کند و مرد موظف است که حقوق زن را چه پول نقد و چه سکه و … را به واحد اجرای احکام تسلیم کند تا نماینده قانونی دادگاه برای اجرای صیغه طلاق به دفترخانه مراجعه کند.
نصف کردن اموال مرد در طلاق
همانطور که گفته شد، اگر مرد بند مربوط به تنصیف اموال در عقدنامه را امضا کرده باشد، مطابق با آن اگر طلاق به درخواست مرد باشد و دلیل موجهی برای طلاق هم نداشته باشد، باید علاوه بر حقوق اصلی زن یعنی مهریه یا نفقه و اجرت المثل یا نحله، نصف اموالی را که در دوران زناشویی به دست آورده به همسر خود انتقال دهد.
دلایل موجهی که مرد برای طلاق می‌تواند ارائه دهد، عبارتند از:
- عدم تمکین زن
- سوء رفتار یا نشوز زن
- ترک زندگی خانوادگی
- بیماری، جنون و یا عقیم بودن زن
- محکومیت کیفری زن به مجازات حبس
همچنین اموال مد نظر، اموالی هستند که پس از دوران عقد به تملک مرد درآمده است و این شرط در مورد اموال قبل از دوران عقد اجرایی نخواهد بود.
ثبت ديدگاه