قرار اناطه کیفری سازوکاری است که قانونگذار جهت برقراری عدالت در نظر گرفته است. با صدور اناطه رسیدگی به پرونده متوقف می شود و دادگاه برای حصول نتیجه نهایی مهلتی مقرر می نماید. صدور قرار اناطه در نگاه اول ممکن است به ضرر شاکی قلمداد شود. اما اگر شخص از وکیل کیفری مجرب استفاده کند می تواند نتیجه پرونده را به نفع خود برگرداند.
قرار اناطه چیست؟
قرار اناطه کیفری هنگامی صادر می شود که پرونده در دادگاه کیفری در حال رسیدگی است. اما ادعایی مطرح می گردد که رسیدگی به آن در صلاحیت دادگاه کیفری نیست. در این هنگام قرار اناطه صادر خواهد شد. لغت اناطه به معنای منوط کردن و معلق داشتن امری است. دستور اناطه موجب می شود که رسیدگی کیفری متوقف شود و دادگاه برای رسیدگی حقوقی مهلتی مشخص کند.
با صدور اناطه ادعای مطرح شده باید در دادگاه حقوقی مورد رسیدگی قرار بگیرد. پس از صدور رای توسط دادگاه حقوقی دادگاه اولیه با توجه به حکم مربوطه درباره اتهام وارده تصمیم گیری خواهد کرد.
در اصل قرار اناطه زمانی صادر می شود که دادگاه صلاحیت ذاتی برای رسیدگی به موضوع را ندارد. در چنین مواقعی با ارجاع پرونده به دادگاه صالح نتیجه امر پیگیری خواهد شد.
رسیدگی به یک پرونده دارای مراحل مختلفی است. قانونگذار مهلت هایی برای انجام اقدامات قانونی در نظر گرفته است. ناآگاهی افراد از فرایند دادرسی موجب ضایع شدن این فرصت ها خواهد شد. با گذشت مهلت قانونی اعتراض به رای دشوار می شود و افراد برای احقاق حق باید در مراجع بالاتر پیگیر پرونده باشند.
چه کسانی دستور اناطه صادر می کنند؟
قرار اناطه ممکن است از طرف دادگاه یا دادسرا صادر شود. چنانچه شاکی شکایت خود را در دادگاه مطرح کند و قاضی تشخیص دهد که موضوع نیاز به رسیدگی در دادگاه حقوقی دارد دستور اناطه صادر خواهد کرد.
ممکن است در دادسرا بازپرس دستور اناطه صادر نماید. پس از آن بازپرس باید اناطه را به تایید دادستان برساند. چنانچه دادستان صدور دستور را غیر ضروری بداند و اختلاف ایجاد شود موضوع توسط دادگاه رسیدگی کننده به اتهام حل و فصل می شود. نکته ای که وجود دارد آن است که قرار اناطه درباره اموال غیر منقول قابل پذیرش است. بنابراین اگر اختلاف درباره اموال منقول باشد اناطه درباره آن صادر نمی شود.
موارد و نمونه های صدور قرار اناطه
قرار اناطه ممکن است در موضوعات مختلف صادر شود. به طور مثال شاکی درباره خیانت در امانت شکایتی را به ثبت میرساند اما متهم ادعا می کند که مالک مال است. در اینجا دستور اناطه صادر می گردد تا در دادگاه حقوقی درباره مالکیت مال تصمیم گیری شود. نتیجه دادگاه حقوقی می تواند شاکی را در رسیدن به اهداف خود ناکام بگذارد. به همین دلیل گفته می شود که قرار اناطه بر علیه شاکی است.
مورد دیگر ممکن است دعوی درباره دریافت نفقه یا برقراری رابطه نامشروع باشد. شاکی با این عناوین شکایت خود را به ثبت برساند. اما متهم درباره اصل رابطه زوجیت ادعایی مطرح می کند. به طور مثال درباره نفقه بیان کند که شاکی هیچ رابطه زوجیتی با وی ندارد. یا درباره رابطه نامشروع ادعا کند شخص شاکی همسر قانونی وی می باشد. در این موارد دادگاه موضوع را به دادگاه صالح ارجاع می دهد.
باید توجه داشت که دادگاه کیفری در صورت صدور قرار اناطه مهلتی برای دریافت گواهی از دادگاه حقوقی تعیین می کند. اگر ذینفع در این مدت اقدام نکند حکم مقتضی را صادر می نماید. اما دادگاه حقوقی چنانچه موضوعی را برای رسیدگی به دادگاه کیفری ارجاع دهد به نتیجه بخش بودن آن تاکید دارد. به طوری که اگر ذینفع پرونده را در دادگاه کیفری پیگیری نکند قرار رد دعوا صادر خواهد کرد.
در برخی موارد نیاز به صدور قرار اناطه نمی باشد. به طور مثال عدم تمکین زوجه یا نداشتن استطاعت مالی برای پرداخت نفقه از طرف زوج باعث صدور اناطه نخواهد شد. همچنین اگر سند ملک در دعوی خلع ید مقدم الصدور باشد حکم خلع ید صادر می شود. به عبارت دیگری در جایی که قانون حق را به خواهان داده رسیدگی موضوع در دادگاه حقوقی بلاوجه است.
نحوه اعتراض به قرار اناطه
اگر شاکی نسبت به قرار اناطه اعتراض داشته باشد طبق ماده ۲۷۰ آیین دادرسی کیفری می تواند ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ اعتراض کند. رسیدگی به اعتراض در صلاحیت دادگاه رسیدگی کننده به اتهام است. دادگاه با تشکیل جلسه فوق العاده نسبت به اعتراض وارده نظر خود را اعلام میدارد. رای دادگاه در این مورد قطعی و غیر قابل اعتراض است.
افراد برای آنکه به نتیجه دلخواه برسند باید نسبت به مراحل دادرسی آگاهی کافی داشته باشند. مهلت های اعتراض را در نظر بگیرند و فورا در این باره اقدام کنند. کمک گرفتن از وکیل کیفری این مزیت را دارد که وکیل با اشراف به امور دادرسی به نفع موکل خود عمل خواهد کرد.
ثبت ديدگاه