جرم آدم ربایی چیست و چه شرایط و مجازاتی دارد؟

یکی از جرایمی که می توان نظم عمومی جامعه را بر هم بزند، جرم آدم ربایی است. از این رو شهروندان بسیار بر این مسئله حساس بوده و قانون نیز آن را یکی از سنگین ترین جرایم تعزیری به شمار آورده است. افرادی که مرتکب این جرم می شوند، معمولا به حبس های طولانی مدت محکوم شده و از بسیاری از امتیازات در خلال صدور حکم و محاکمه، محروم می شوند. 

می توانید تمامی قوانین حقوقی جرم آدم ربایی را در کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی، بخش تعزیرات مشاهده نمایید. در یک نگاه کلی می توانیم آدم ربایی را به معنای سلب آزادی تن و بدون رضایت، فرد را از محلی به محل دیگر منتقل نمودن آن هم با تهدید و زور به شمار آوریم. 

این جرم دارای عناصر مختلفی می باشد، که هر یک در ارتکاب جرم آدم ربایی تاثیر گذار هستند. عنصر مادی، عنصر قانونی و عنصر معنوی از جمله عناصری هستند، که در ارتکاب این جرم نقش دارند.

خط پاسخگویی وکلای دادگستر : ۲۲۹۲۰۵۶۲ – ۰۲۱ (۲۰ خط ویژه)

عناصر جرم آدم ربایی

عنصر قانونی این جرم را می توانیم در ماده 621 کتاب قانون مجازات اسلامی، بخش تعزیرات مشاهده نماییم. در این ماده بیان شده است، که هر کس به قصد مطالبه مال، یا وجه، یه به قصد گرفتن انتقام از شخصی، اقدام به آدم ربایی نماید، یا برای تهدید، حیله یا آسیب به عنف، فردی را برباید و مخفی کند، به حبس از 5 تا 15 سال محکوم می شود. 

در صورتی که مجنی علیه سنی کمتر از 15 سال داشه باشد، یا این که جرم آدم ربایی توسط وسیله نقلیه انجام شده باشد، یا به مجنی علیه آسیب حیثیتی و جسمی رسیده باشد، مجرم به اشد مجازات محکوم خواهد شد. اگر در این حین دیگر جرایم را نیز مرتکب شده باشد، به آنها نیز به صورت جداگانه رسیدگی می شود.

عنصر مادی

عنصر مادی ارتکاب جرم جرم آدم ربایی خود به موارد متعددی تقسیم می شود که در ذیل به آنها اشاره خواهیم نمود:

• رفتار مجرمانه: زمانی که فرد جسم مجنی علیه را از محلی به محلی دیگر منتقل نماید، چه با حیله، چه با زور، و چه با تهدید. به صورتی که مجنی علیه هیچ گونه قدرت و اراده ای از خود نداشته باشد، مجرم مرتکب رفتار مجرمانه شده است.
• موضوع جرم آدم ربایی ساده: موضوع این جرم، ربودن انسانی می باشد که حداقل 15 سال سن داشته باشد. در غیر این صورت مشمول ربودن طفل، مخفی کردن اموات و … خواهد شد.
• مرتکب و شکل ارتکاب عمل: در این مورد هر فردی می تواند به عنوان مرتکب شناخته شود. چه به صورت مداخله، چه به صورت مباشرت، چه به صورت معاونت و .. .
• نداشتن رضایت مجنی علیه، شرط لازم است. بدون این شرط، جرم آدم ربایی محقق نمی گردد.
• نتیجه عمل مجرمانه: آدم ربایی از جمله جرایم مقید بودو نتیجه آن سلب آزادی فرد ربوده شده می باشد. در حالی که قانون به نتیجه عمل مجرمانه اشاره ای نکرده است.

عنصر معنوی

بسیاری از افراد که در مورد این عناصر ارتکابی جرم اطلاعاتی در دست ندارند، کافیست با یک موسسه مشاوره حقوقی تماس حاصل نموده، و اطلاعات لازم را در این خصوص بدست آورند. اما ما در این مطلب به چند مورد از عناصر معنوی ارتکاب جرم آدم ربایی نیز اشاره خواهیم نمود. از میان عناصر معنوی آدم ربایی می توانیم به سوء نیت عام، و انگیزه مرتکب اشاره نماییم.  

• سوء نیت عام: از آنجایی که این جرم مطلق می باشد، نیازی به وجود سوء نیت خاص نخواهیم داشت. در این حالت مرتکب، به موضوع جرم علم دارد، اما ممکن است در حالت خواب یا بیهوشی نیز اقدام به ربودن انسان زنده ای نماید. که در این حالت نیز مشمول این حکم خواهد گردید.
• انگیزه مرتکب: مقنن انگیزه را به عنوان یکی از اجزای تشکیل دهنده عنصر روانی جرم آدم ربایی به شمار نیاورده است. اما می توانیم داشتن انگیزه را از جمله عنصر معنوی جرم به شمار آوریم.

طبق ماده 621 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات، شما می توانید با واژه قصد در متن قانون روبه رو شوید. ولی منظور از این کلمه دلالت بر سوء نیت خاص نبوده و انگیزه مورد نظر مقنن می باشد. یعنی فرد مرتکب به جرم آدم ربایی باید در ربودن فرد عمد داشته باشد.

خط پاسخگویی وکلای دادگستر : ۲۲۹۲۰۵۶۲ – ۰۲۱ (۲۰ خط ویژه)

عوامل تشدید کننده مجازات آدم ربایی 

برخی از عوامل منجر به تشدید مجازات آدم ربایی می شوند. اگر سن مجنی علیه کمتر از 15 سال باشد، یا این که فرد ربوده شده پس از ربودن مورد رابطه نامشروع، تجاوز حیثیتی و جسمی قرار گرفته باشد، و رساندن آسیب های روحی و روانی به مجنی علیه نیز از جمله این موارد به شمار می روند. 

مجازات اقدام به جرم آدم ربایی

شروع به جرم در اصل از جمله وضعیت های ارتکاب جرمی به شمار می رود، که مرتکب، اقدام به آغاز عملیات اجرایی نموده باشد، اما هنوز آن را به پایان نرسانده باشد. که در این حالت نتیجه ای نیز حاصل نمی گردد. اگر بخواهیم شروع به جرم آدم ربایی را از جنبه کیفری مورد بررسی قرار دهیم،  باید فرد عملیات مجرمانه را آغاز نموده باشد. 

از طرف دیگر شروع به جرم باید قابل تعقیب توسط محاکم قضایی باشد. به هیچ عنوان نباید فرد از این کار دست بکشد. اگر مجرم پس از ارتکاب به هر نوع جرمی، در حین اجرای حکم، از آن دست بکشد، و آن را نیمه تمام رها کند. نمیتوان آن را با عنوان شروع به جرم محاکمه نمود.

اما اگر فردی شروع به آدم ربایی نموده و عملیات آن را آغاز کند. اما در نتیجه عمل، نتواند نتیجه مورد نظر را حاصل نماید، تنها به عنوان شروع به جرم آدم ربایی قابل تعقیب خواهد بود. مجازات این شروع به جرم، 3 تا 5 سال حبس می باشد. 

با این که قانون میزان حداقل و حداکثر مجازات آدم ربایی را تعیین نموده است، اما قاضی می تواند با توجه به شرایط پرونده مجرم، و با رعایت موارد قانونی، میزان دقیق و مشخصی از مجازات را برای مجرم تعیین کند. قانون در خصوص جرایم منافی عفت که از طریق جرم آدم ربایی میسر می شوند نیز، مجازات سخت گیری های خاصی نموده است. می توانیم جرایم منافی عفت بر اثر ربایش را، از جمله جرایم موجب حد به شمار آورد.