خیانت در امانت عبارتست از: تصاحب یا تلف کردن یا مفقود کردن یا بکار بردن اموال یا اسناد به زیان مالکان یا متصرفان آن ها. هنگامیکه این اشیاء به عنوان اجاره، رهن، وکالت یا هرکار با اجرت یا بی اجرت به کسی داده شده است.
همچنین مقرر بوده است که این اشیاء برگردانده شده و یا به مصرف معینی برسند.
تعریف خیانت در امانت
خیانت در امانت از دسته جرایم علیه اموال و مالکیت محسوب می‌شود.
در امور روزمره مردم جامعه ما مثل (امانت دادن، عاریه دادن، اجازه دادن و…) قابل ارتکاب می باشد.
ماده ۶۷۴، که درحال حاضر عنصر قانونی جرم خیانت در امانت را تشکیل می دهد اعلام می‌دارد:
هرگاه اموال منقول یا غیر منقول یا نوشته‌‌هایی از قبیل سفته، چک و قبض و نظایر آن به عنوان اجاره یا امانت یا رهن یا برای وکالت یا هرکار با اجرت یا بی اجرت به کسی داده شده و بنا بر این بوده است که اشیاء مذکور مسترد شود یا به مصرف معینی برسد و شخصی که آن اشیاء نزد او بوده آن ها را به ضرر مالکین یا متصرفین آن‌ها استعمال یا تصاحب یا تلف یا مفقود نماید به حبس از شش ماه تا سه سال محکوم خواهد شد.
خط پاسخگویی وکلای دادگستر : ۲۲۹۲۰۵۶۲ – ۰۲۱ (۲۰ خط ویژه)
تفاوت خیانت در امانت با کلاهبرداری
تفاوت اول جرم خیانت در امانت با کلاهبرداری این است که:
در کلاهبرداری مجنی علیه تحت تأثیر صحنه‌سازی و انجام مانورهای متقلبانه مبادرت به تحویل مال خود به فرد می‌نماید. اگر اغفال و فریبی از ناحیه فرد مجرم نباشد عمل مشمول کلاهبرداری نخواهد شد. اما در جرم خیانت قربانی جرم ابتدا مال خود را با طیب خاطر به مجرم می‌دهد.
در وهله بعد است که مجرم از استرداد امانت خودداری می‌کند. تفاوت دیگر این جرم با کلاهبرداری در انتفاع بردن از سوی مجرم است. درکلاهبرداری باید شخص مجرم یا فردی که مد نظر اوست ازجرم ارتکابی منتفع شود. بطوریکه اگرفردی به قصد انتقام جویی باصحنه سازی موجب شود که قربانی اموال خودرا به بهای ارزان در بازار بفروشد.
همچنین از این راه متضرر شود، مرتکب دراین مورد نفعی نبرده است و جرم کلاهبرداری درمورد این شخص محقق نمی‌گردد.
اما در جرم خیانت چه امین از مال مورد خیانت منتفع شود یا هیچ نفعی عایدش نشود مشمول جرم می‌گردد.
تفاوت خیانت در امانت با سرقت
سرقت عبارتست از ربودن مال منقول دیگری به طور پنهانی.
ولی جرم خیانت باتوجه به قانون همان تصاحب، تلف، مفقود یا استعمال مال امانی است بدون رضای صاحب آن. در اولی استیال بر مال غیر بدون علم و رضایت است. اما در مورد دوم مجرم با علم و رضای صاحب مال بر مال او مستولی می‌شود.
تفاوت دیگر اینکه جرم سرقت منحصر به اموال منقول است. ولی شامل اموال غیر منقول نمی‌شود.
اما جرم خیانت در امانت هم اموال منقول و هم اموال غیر منقول را در بر می‌گیرد. تفاوت سوم در شخص مجرم است با این توضیح که در سرقت، مجرم ناشناس است. ولی در جرم خیانت خائن شناخته شده و در مورد وثوق صاحب مال بوده است.
در صورت خیانت، تعقیب و مجازات می گردد. ولی سارق در صورت دستگیر نشدن هم چنان ناشناس باقی می‌ماند.
تفاوت خیانت در امانت با اختلاس
در این خصوص دو وجه تمایز وجود دارد.
با این توضیح که اگر مال از اموال عمومی و متعلق به دولت باشد. همچنین در اختیار کارمند دولت به سبب وظیفه قانونی قرار گرفته باشد و او اموال را برداشت یا تصاحب کند. در این جا شخص مرتکب، مختلس محسوب می‌شود.
اما در جرم خیانت در امانت امین برحسب وظیفه مال اشخاص در اختیارش قرار نمیگیرد.
بلکه رابطه آزادانه شخصی است که صاحب مال با اعتماد به شخص امین مالش را به امانت نزد او می‌گذارد. این امین است که با خروج از امانت‌داری و نقض اصول امانی خائن محسوب می شود. همچنین در مال امانی تصاحب یا تلف یا استعمال می‌نماید.
ارکان خیانت
جرم خیانت در امانت مثل جرایم دیگر سه رکن قانونی، مادی و معنوی دارد.
عنصر قانونی این جرم ماده ۶۷۴ قانون مجازات اسلامی کتاب تعزیرات سال ۱۳۵۷ است. عناصر مادی این جرم عبارتند از:
استعمال نمودن، تصاحب کردن، اتلاف نمودن و مفقود کردن.
اما عنصر معنوی جرم موضوع این ماده سوء نیت عام بمعنی انجام عمل تصاحب، استعمال، تلف یا مفقودنمودن موضوع امانت است. سوءنیت خاصی یعنی قصد اضرار به غیر نیز درسوءنیت عام مستتر است.
مدارک جهت شکایت
به منظور طرح شکایت خیانت در امانت باید مدارک زیر را به دادسرای عمومی محل وقوع جرم ارائه داد:
- رسید یا سند امانت مربوط به مالی که فرد شاکی خواهان آن است.
- شهادت شهود
- سایر مدارک و مستندات
براساس قانون مجازات اسلامی، مجازات خیانت علاوه بر جبران ضرر و زیان مادی، ۶ ماه تا ۳ سال حبس می‌باشد. یکی از موارد شایع در این بحث این است که فرد امین که عهده‌دار نگهداری از مال غیر است، علی‌رغم مطالبه مال از ناحیه مالک از استرداد مال امانی به مالک خودداری نموده و ادعا می‌کند که برای نگهداری از مال امانی هزینه‌هایی را تقبل کرده و باید آن هزینه‌ها یا اجرت نگهداری از مال امانی به او پرداخت گردد، تا نسبت به استرداد مال امانی اقدام نماید. برای این پرونده در رویه دو نظر وجود دارد: گروهی آن را جرم خیانت در امانت می‌دادند و گروهی نمی‌دانند.
شما عزیزان برای برقراری ارتباط و دریافت مشاوره حقوقی خیانت در امانت می توانید با شماره ۲۲۹۲۰۵۶۲-۰۲۱ تماس بگیرید.
یا از طریق لینک زیر پیام خود را ارسال نمایید.
با سلام و عرض ادب
بنده چک دست شخصی داشتم بطور امانت که وی خیانت در امانت کرد و چک ها را اجرا گذاشت، و با رشوه رای را به نفع خودش تمام کرد بنده حکم اعسار دادم قبول شد. پیش پرداخت را پرداخت کردم و ما بقی رو نه، اون هم دنبالش نرفته میخواستم بدونم بعد از اعسار میتونه درخواست تاخیر تادیه کنه؟ ممنون از پاسختون
با سلام در این زمینه کاملاً اختلاف رویه در نظر قضات وجود دارد، اکثرا قائل بر این هستند که خسارت بر خسارت تعلق نمیگیرد و به دلیل اینکه در حکم ابتدایی همه خسارات محاسبه شده پس دیگر تاخیر تادیه به اقساط تعلق نمیگیرد، ولی بعضی از قضات هم بر این موضوع قائل هستند که ندادن اقساط خود میتواند مجدد منشا خسارت تاخیر تادیه قرار بگیرد.